"Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙ".

"Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙ".
JOHN BRADSHOW
"Homecoming, reclaimingand championing your inner child".

Περπατούσα ανάμεσα στα μέλη του ψυχολογικού εργαστηρίου μου ξαφνιασμένος από την ενεργητικότητά τους. Εκατό άνθρωποι σε ομάδες των έξι ή οκτώ ατόμων γέμιζαν το δωμάτιο. Κάθε ομάδα ήταν απομονωμένη, τα μέλη της κάθονταν πολύ κοντά και ψιθύριζαν το ένα στο άλλο. Ήταν η δεύτερη μέρα τους στο εργαστήρι και μπορούσες ήδη να διακρίνεις μια ζεστή ατμόσφαιρα ανάμεσά τους. Ωστόσο οι άνθρωποι αυτοί ήταν τελείως άγνωστοι μεταξύ τους πριν λίγο.

Πλησίασα μια ομάδα.
Άκουγαν συνεπαρμένοι έναν γκριζομάλλη άντρα που διάβαζε το γράμμα που το μέσα του παιδί είχε γράψει στον πατέρα του:
«Αγαπημένε μου μπαμπά,
θέλω να ξέρεις πως με πλήγωσες. Περισσότερο με τιμωρούσες παρά περνούσες το χρόνο σου μαζί μου. Θα είχα υπομείνει τις βουρδουλιές και τα χτυπήματα φτάνει να είχες διαθέσει το χρόνο σου για μένα. Επιζητούσα την αγάπη σου πιο πολύ απ’ όσο θα μπορούσα ποτέ να σου πω. Φτάνει να είχες παίξει μαζί μου ή να με είχες πάει κάποτε στο γήπεδο. Φτάνει να μου είχες πει ότι μ’ αγαπάς. Ήθελα να ενδιαφερόσουν για μένα...»
Σκέπασε τα μάτια του με τα χέρια του, η μεσόκοπη γυναίκα δίπλα του άρχισε να του χαϊδεύει τα μαλλιά, ένας άλλος άντρας τον ρώτησε αν ήθελε να τον κρατήσουν αγκαλιά...

Σε μια άλλη ομάδα μια κομψή γυναίκα στα εβδομήντα της διάβαζε το δικό της γράμμα:
«Μητέρα,
ήσουν πολύ απασχολημένη με τη φιλανθρωπία. Ποτέ δεν είχες το χρόνο να μου πεις ότι μ’ αγαπάς. Με πρόσεχες μόνο όταν ήμουν άρρωστη ή όταν έπαιζα πιάνο κι έκανα εσένα περήφανη. Με άφηνες να έχω μόνο τα αισθήματα που σε ευχαριστούσαν. «Μέτραγα» μόνον όταν σε ευχαριστούσα. Ποτέ δε με αγάπησες για τον εαυτό μου. Ήμουν τόσο μόνη...»
Η φωνή της ράγισε κι άρχισε να κλαίει. Το τείχος της αυτοκυριαρχίας που είχε προσεκτικά υψώσει για εβδομήντα χρόνια άρχισε να καταρρέει μέσα από τα δάκρυά της. Μια έφηβη δίπλα, την αγκάλιασε, κάποιος της είπε ότι ήταν εντάξει που έκλαιγε, κάποιος άλλος την επαίνεσε για το κουράγιο της...

Μια άλλη ομάδα τώρα. Ένας τυφλός άντρας γύρω στα 25 διάβαζε το γράμμα του μέσα του παιδιού , γραμμένο με το σύστημα Μπράιγ:
«Σε μισούσα που ντρεπόσουν για μένα. Που με κλείδωνες στο γκαράζ όταν δεχόσουν τους φίλους σου. Ποτέ δεν είχα αρκετό φαγητό. Πεινούσα τόσο πολύ. Ήξερα ότι με μισούσες γιατί σου ήμουν βάρος. Γελούσες και με γελοιοποιούσες όταν έπεφτα κάτω....»

................................

Στην αρχή του εργαστηρίου παρότρυνα όλους να βγάλουν τη μάσκα και να βγουν απ’ τον κρυψώνα. Τους εξήγησα ότι αν κρατούσαν το πληγωμένο μέσα τους παιδί κρυμμένο, αυτό το πληγωμένο παιδί θα δηλητηρίαζε τη ζωή τους με ξεσπάσματα θυμού, υπερβολικές αντιδράσεις, συζυγικά προβλήματα, εξαρτήσεις, θα γίνονταν βλαβεροί γονείς και θα είχαν καταστροφικές και οδυνηρές σχέσεις....

Αν η ανάπτυξη του παιδιού καθηλωθεί, αν τα συναισθήματά του καταπιεστούν, ιδιαίτερα το συναίσθημα του θυμού και του πόνου, τότε το άτομο θα ενηλικιωθεί έχοντας μέσα του ένα θυμωμένο, πληγωμένο παιδί. Αυτό το παιδί αναίτια θα "μολύνει" την ενήλικη συμπεριφορά του ατόμου.

Καταρχήν φαίνεται παράλογο ότι ένα μικρό παιδί μπορεί να συνεχίσει να ζει στο σώμα ενός ενήλικου. Αλλά αυτό ακριβώς λέω. Πιστεύω ότι αυτό το παραμελημένο, πληγωμένο "μέσα παιδί" του παρελθόντος είναι η μεγαλύτερη πηγή της ανθρώπινης δυστυχίας. Μέχρι να διεκδικήσουμε και να προασπίσουμε εκείνο το παιδί, αυτό θα συνεχίσει να κάνει εκδραμάτιση και να μολύνει την ενήλικη ζωή μας.
Πιο κάτω θα περιγράψω μερικούς από τους τρόπους με τους οποίους το πληγωμένο "μέσα παιδί" μολύνει τη ζωή μας, χρησιμοποιώντας την λέξη contaminate, που σημαίνει μολύνω.
Κάθε γράμμα αντιπροσωπεύει το σημαντικό τρόπο με τον οποίο το "μέσα παιδί" σαμποτάρει την ενήλικη ζωή μας:

C=co-dependence=ΣΥΝΕΞΑΡΤΗΣΗ,
O=offender behaviors=ΒΑΝΑΥΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ,
N=narcissistic disorders=ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ,
T=trust issues=ΘΕΜΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ,
A=acting out/in behaviors=ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΡΟΛΩΝ,
M=magical beliefs=ΜΑΓΙΚΗ ΠΙΣΤΗ,
I=intimacy dysfunctions=ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑΣ,
N=nondisciplined behaviors=ΑΠΕΙΘΑΡΧΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ,
A=addictive/compulsive behaviors=ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ/ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ,
T=thought distortions=ΔΙΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ, E=emptiness(apathy, depression)=ΤΟ ΚΕΝΟ (ΑΠΑΘΕΙΑ, ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ)..και θα τα παραθέσω ένα-ένα:

1. ΣΥΝ-ΕΞΑΡΤΗΣΗ
Το να είσαι συν-εξαρτημένος σημαίνει να μην έχεις επαφή  με τα δικά σου αισθήμτα, τις ανάγκες σου και τις επιθυμίες σου. Προσδιορίζεται σαν μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται «από μια απώλεια ταυτότητας». Σκεφτείτε τα παρακάτω παραδείγματα: 

* Η Π. ακούει το φίλο της να της μιλάει για την εξαντλητική του δουλειά. Εκείνο το βράδυδεν μπόρεσε να κοιμηθεί επειδή καταστεναχωρήθηκε με «το πρόβλημά του».Νιώθει τα αισθήματά του περισσοτερο από τα δικά της.
* Ο αθλητικού τύπου άντρας της Κ. Τη ρωτάει αν θέλει να βγουν το βράδυ. Αυτή είναι άβουλη,τελικά λέει ναι. Τη ρωτάει που θέλει να πάνε. Λέει «δε με νοιάζει». Την πηγαίνει να δουν το φιλμ «Η επιστροφή του δολοφόνου με το τσεκούρι». Πέρασε άσχημα. Του κάνει μούτρα  και τον κρατάει σε απόσταση για μια βδομάδα. Όταν τη ρωτάει τι συμβαίνει αυτή απαντάει «Τίποτε».
* Η Χ. είναι μια γλύκα. Όλοι λένε πόσο καλή είναι. Στην πραγματικότητα απλώς προσποιείται  ότι είναι καλή. Συνεχώς υποκρίνεται. Για την Χ. το να είναι καλή είναι ένας ψεύτικος εαυτός. Δεν έχει συνείδηση τι πραγματικά χρειάζεται ή θέλει. Δεν έχει συνείδηση «της δικής της ταυτότητας». 
* Ο Δ. κάνει δικό του το πρόβλημα βάρους της γυναίκας του. Έχει περιορίσει την κοινωνική τους ζωή γιατί νιώθει αμηχανία όταν οι φίλοι του βλέπουν τη γυναίκα του. Ο Δ. δεν έχει αίσθηση του πού αυτός τελειώνει και πού αρχίζει η γυναίκα του. Πιστεύει ότι ο ανδρισμός του κρίνεται από την εμφάνιση της γυναίκας του.
* Η Ε. απαιτεί από τον άντρα της να αγοράσουν μια Μερσεντές. Ακόμη, επιμένει να παραμείνουν μέλη της αριστοκρατικής Λέσχης. Η οικογένεια της Ε. είναι βαριά χρεωμένοι. Ζουν από μήνα σε μήνα. Δαπανούν τεράστια ενέργεια για να ξεγελάσουν τους πιστωτές και να δημιουργήσουν μια εικόνα μεγαλοαστικού πλούτου. Η Ε. Πιστεύει ότι η αυτοεκτίμησή της εξαρτάται από τη διατήρηση της πρέπουσας εικόνας. Δεν έχει εσωτερική αίσθηση του εαυτού της.
Σε όλα τα παραπάνω παραδείγματα βρίσκουμε άτομα που εξαρτώνται από κάτι έξω από τους εαυτούς τους για να μπορούν να έχουν ταυτότητα. Είναι παραδείγματα της νόσου της συνεξάρτησης.
Τα νοσηρά οικογενειακά συστήματα υποθάλπουν τη συνεξάρτηση...
Τα παιδιά χρειάζονται ασφάλεια και υγιή συναισθηματικά πρότυπα για να κατανοήσουν τα δικά τους εσωτερικά μηνύματα. Ακόμη, χρειάζονται βοήθεια για να ξεχωρίσουν τις σκέψεις από τα αισθήματα. 
‘Οταν το οικογενειακό περιβάλλον είναι γεμάτο βία (χημική, συγκινησιακή, σωματική ή σεξουαλική) το παιδί πρέπει να επικεντρωθεί έξω απ’ αυτό. Με τον καιρό χάνει την ικανότητα να παράγει αυτο-εκτίμηση από μέσα του. Χωρίς υγιή εσωτερική ζωή, ζει στην εξορία προσπαθώντας να βρει εκπλήρωση από έξω. 
Αυτό είναι συν-εξάρτηση και είναι ένα σύμπτωμα του πληγωμένου μέσα μας παιδιού.
Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΣΥΝ-ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΥΠΟΔΗΛΩΝΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΕΝΟΣ ΑΤΟΜΟΥ ΔΕΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΚΑΙ ΕΠΟΜΕΝΩΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ.

2. ΒΑΝΑΥΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Η βάναυση συμπεριφορά, η μεγαλύτερη πηγή της ανθρώπινης συμφοράς, είναι το αποτέλεσμα της βίας στην παιδική ηλικία, του πόνου και της αδιάλυτης θλίψης αυτής της κακοποίησης. Το κάποτε αδύναμο, πληγωμένο παιδί, γίνεται ο βάναυσος ενήλικος. Για να το κατανοήσουμε αυτό, πρέπει να καταλάβουμε ότι πολλές μορφές παιδικής κακοποίησης κυριολεκτικά βοηθούν το παιδί να γίνει βάναυσος ενήλικος.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη σωματική κακοποίηση, τη σεξουαλική και το συναισθηματικό εξευτελισμό.
Ο ψυχίατρος Bruno Bettelheim έπλασε μια νέα φράση γι αυτήν την πορεία: «Ταύτιση με τον βασανιστή». Η σωματική, η σεξουαλική και η συναισθηματική βία είναι τόσο τρομακτικές για το παιδί που αυτό δεν μπορεί να παραμείνει μέσα στον ίδιο του τον εαυτό όσο διαρκεί η κακοποίηση. Για να επιβιώσει από τον πόνο το παιδί χάνει κάθε αίσθηση για τη δική του ταυτότητα κι αντί γι αυτό ταυτίζεται με τον βασανιστή. Ο Bettelheim διεξήγαγε τις μελέτες του κυρίως μεταξύ των επιζώντων από τα Γερμανικά στρατόπεδα συγκεντρώσεων.
Σε μία από τις συναντήσεις στο εργαστήρι, μία γυναίκα άρχισε να διηγείται στην ομάδα μας ανατριχιαστικές λεπτομέρειες από την εμπειρία που είχε η μητέρα της σε ένα Ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Το εκπληκτικότερο σημείο στην ιστορία της ήταν ότι η μητέρα της τής είχε συμπεριφερθεί όπως οι Ναζί φύλακες είχαν συμπεριφερθεί στην ίδια. Την έφτυνε και την αποκαλούσε Εβραίικο γουρούνι και ήταν μόλις τριών χρόνων.
Οι σεξουαλικοί βιαστές επίσης, τις περισσότερες φορές αυτοί οι ίδιοι είχαν βιαστεί όταν ήταν παιδιά. Όταν παρενοχλούν παιδιά, αναπαριστάνουν την κακοποίηση που είχαν βιώσει στη δική τους παιδική ηλικία.
Όμως η βάναυση συμπεριφορά δεν είναι αποτέλεσμα πάντα κακοποίησης. Μερικοί γονείς «χαλάνε» τα παιδιά τους με το κανάκεμα και την υποχωρητικότητα, έτσι μαθαίνουν ότι είναι «ανώτερα» από τους άλλους. Αυτά τα παραχαϊδεμένα παιδιά φτάνουν να πιστεύουν ότι τους αξίζει ειδική μεταχείριση και ότι δεν κάνουν ποτέ λάθος. Χάνουν κάθε αίσθηση υπευθυνότητας, επειδή πιστεύουν ότι για τα προβλήματά τους πάντα κάποιος άλλος φταίει.

3. ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Κάθε παιδί έχει ανάγκη να το αγαπούν χωρίς όρους -τουλάχιστον στην αρχή. Χωρίς τα αντανακλαστικά μάτια ενός μη επιτιμητικού γονιού ή κηδεμόνα, ένα παιδί δεν έχει άλλον τρόπο να μάθει ποιός πραγματικά είναι. Ο καθένας μας ήταν «εμείς» πριν γίνει «εγώ». Είχαμε ανάγκη να γνωρίζουμε ότι «μετράγαμε», ότι μας έπαιρναν στα σοβαρά, και ότι κάθε κομμάτι μας ήταν αξιαγάπητο και αποδεκτό. Είχαμε επίσης ανάγκη να βασιστούμε στην αγάπη όσων μας φρόντιζαν. Αυτές ήταν οι υγιείς ναρκισσιστικές ανάγκες μας. Αν δεν τις ικανοποιήσουμε, η αίσθησή μας για το ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ καταστράφηκε.
Το ναρκισσιστικά στερημένο μέσα παιδί μολύνει τον ενήλικο με μια ακόρεστη λαχτάρα για αγάπη, για προσοχή και τρυφερότητα. Οι απαιτήσεις του παιδιού θα σαμποτάρουν τις ενήλικες σχέσεις του, επειδή όσο πολλή αγάπη και να του δοθεί δεν είναι ποτέ αρκετή. Το ναρκισσιστικά στερημένο ενήλικο παιδί δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες του επειδή στην πραγματικότητα είναι ανάγκες παιδιού. Και τα παιδιά «χρειάζονται τους γονείς τους όλη την ώρα». Είναι σε κατάσταση ανάγκης από τη φύση, όχι από επιλογή. Οι ανάγκες ενός παιδιού είναι ανάγκες εξάρτησης, δηλαδή, ανάγκες που εξαρτώνται από άλλον για να ικανοποιηθούν. Μόνον ο θρήνος γι΄ αυτήν τη στέρηση θα επιφέρει τη θεραπεία. Μέχρι να γίνει αυτό, το ακόρεστο παιδί αχόρταγα θα αναζητάει την αγάπη και την εκτίμηση που αυτός ή αυτή δεν είχε στην παιδική ηλικία. Οι ανάγκες των ναρκισσιστικά στερημένων ενήλικων είναι διαφόρων ειδών:
*Απογοητεύονται σ’ όλες τις σχέσεις τους.
*Αναζητούν πάντα τον τέλειο εραστή που θα ικανοποιήσει όλες τους τις ανάγκες.
*Γίνονται εξαρτημένα άτομα. (Οι έξεις είναι μια απόπειρα να κλείσει κάποιος την τρύπα της ψυχής του. Οι σεξουαλικές, ερωτικές έξεις είναι κυρίαρχα παραδείγματα).
*Αναζητούν υλικές ανέσεις και χρήματα τα οποία θα τους προσδώσουν αίσθηση αξίας.
*Γίνονται ηθοποιοί και αθλητές γιατί χρειάζονται την αδιάκοπη κολακεία και το θαυμασμό του ακροατηρίου τους.
*Χρησιμοποιούν «τα ίδια τους τα παιδιά» για να ικανοποιήσουν τις ναρκισσιστικές τους ανάγκες. 

4. ΘΕΜΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ

Όταν αυτοί που φροντίζουν τα παιδιά είναι αναξιόπιστοι, τα παιδιά αναπτύσσουν ένα βαθύ αίσθημα δυσπιστίας. Ο κόσμος μοιάζει επικίνδυνος, εχθρικός και απρόβλεπτος. Έτσι, το παιδί πρέπει να είναι πάντα άγρυπνο και να ελέγχει τα πάντα. Φτάνει στο σημείο να πιστεύει, «Αν ελέγχω τα πάντα, τότε κανένας δεν θα με πιάσει στον ύπνο και δε θα με πληγώσει».
Ένα είδος τρέλας ελέγχου εμφανίζεται: Ο έλεγχος αποβαίνει έξη.
Ο Τ.φοβόταν τόσο πολύ μήπως βρεθεί εκτός ελέγχου ώστε δούλευε εκατό ώρες τη βδομάδα. Δεν παραχωρούσε καμιά υπευθυνότητα γιατί δεν εμπιστευόταν τους άλλους ότι κάνουν καλά τη δουλειά τους. Ήρθε σε μένα όταν η ελκώδης κολίτιδά τουχειροτέρεψε τόσο, ώστε έπρεπε να εισαχθεί στο νοσοκομείο.
Η τρέλα του ελέγχου προκαλεί σοβαρά προβλήματα στις σχέσεις. Δεν υπάρχει τρόπος να αποκτήσεις οικειότητα μ’ ένα σύντροφο που δε σε εμπιστεύεται. Η οικειότητα απαιτεί ο κάθε σύντροφος να δεχτεί τον άλλον «ακριβώς» όπως αυτός ή αυτή είναι.
Οι διαταραχές της εμπιστοσύνης προκαλούν ακρότητες. Είτε κάποιος εγκαταλείπει κάθε έλεγχο και εμπιστεύεται με ένα μωρόπιστο και αφελή τρόπο, εξαρτώμενος από τους άλλους και υπερεκτιμώντας τους, είτε αποσύρεται στην απομόνωση και την μοναξιά, υψώνοντας προστατευτικά τείχη που δεν επιτρέπουν σε κανένα να μπει μέσα.
Ο Patric Carnes, ειδικός στις έξεις, έχει επισημάνει ότι ένα άτομο που ποτέ δεν έμαθε να εμπιστεύεται, συγχέει την ένταση με την οικειότητα, την καταπίεση με την φροντίδα και τον έλεγχο με την ασφάλεια.
Το πρώτο αναπτυξιακό καθήκον στη ζωή είναι να καθιερωθεί μια βασική αίσθηση εμπιστοσύνης...Αν μπορούμε να εμπιστευτούμε τον κόσμο, μπορούμε να μάθουμε να εμπιστευόμαστε τους εαυτούς μας. Κι αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να εμπιστευόμαστε τις προσωπικές μας δυνάμεις, ιδέες, ερμηνείες, αισθήματα κι επιθυμίες.
Τα παιδιά μαθαίνουν την εμπιστοσύνη από τους αξιόπιστους κηδεμόνες. Μαμά και μπαμπά συνεπείς, με εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.

5. ΕΚΔΡΑΜΑΤΙΣΗ

Για να καταλάβουμε πώς το δικό μας πληγωμένο μέσα παιδί προβάλλει τις ανικανοποίητες ανάγκες της παιδικής ηλικίας και το αδιάλυτο τραύμα, χρειάζεται να καταλάβουμε ότι η «πρωταρχική κινητήρια δύναμη στη ζωή αυτή είναι το συναίσθημα». Το συναίσθημα είναι αυτό που μας ωθεί να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και να ικανοποιήσουμε τις βασικές μας ανάγκες.
*Ο θυμός μας «παρακινεί» να υπερασπίσουμε τον εαυτό μας, να πάρουμε θέση, να προστατεύσουμε το δίκιο μας.
*Η θλίψη μας προκαλεί δάκρυα εξαγνιστικά και βοηθητικά στην ανακούφιση της δυστυχίας μας. Θρηνούμε τις απώλειές μας, απελευθερώνοντας την ενέργειά μας για να την χρησιμοποιήσουμε στο παρόν. Όταν δεν μπορούμε να θρηνήσουμε, δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από το παρελθόν και όλη η συναισθηματική ενέργεια που σχετίζεται με τη δυσάρεστη κατάσταση, παγιώνεται. Αδιάλυτη και ανέκφραστη, προσπαθεί διαρκώς να διαλυθεί και επειδή δεν μπορεί να εκφραστεί με υγιή θλίψη, εκφράζεται με ανώμαλη συμπεριφορά. ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η «ΕΚΔΡΑΜΑΤΙΣΗ».
Η Μ. είναι ένα καλό παράδειγμα εκδραμάτισης: είδε τον βίαιο, αλκοολικό πατέρα της να κακοποιεί με λόγια και πράξεις τη μητέρα της και αυτή η σκηνή επαναλαμβανόταν συνεχώς κατά την παιδική της ηλικία. Η Μ. από τα τέσσερά της παρηγορούσε τη μητέρα της, όταν, αφού την έδερνε ο άντρας της, η μητέρα πήγαινε στο κρεβάτι της και τρέμοντας και βογγώντας προσκολλούνταν στη Μ. Κάποιες φορές ερχόταν κι ο πατέρας πίσω της φωνάζοντας, πράγμα που τρομοκρατούσε τη Μ. Η ΒΙΑ ΠΡΟΣ ΕΝΑ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ, ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΕΙ ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΛΑ ΜΕΛΗ.
«Ο ΑΥΤΟΠΤΗΣ ΜΑΡΤΥΡΑΣ ΒΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΘΥΜΑ ΒΙΑΣ».
Αυτό που χρειαζόταν η Μ. στην παιδική ηλικία ήταν να εκφράσει τον τρόμο της και να απαλλαχτεί από τη θλίψη της.Όμως δεν υπήρχε κανένας για να την βοηθήσει να διαλύσει την ανέκφραστη θλίψη της. Μεγαλώνοντας προσπαθούσε να βρίσκει συνεχώς άντρες και γυναίκες που θα έπαιζαν το ρόλο του στοργικού γονιού γι' αυτήν. Είχε κάνει δύο κτηνώδεις γάμους και είχε πολλές προσβλητικές σχέσεις. Το επάγγελμά της; «Ειδικευμένη σύμβουλος για τη θεραπεία κακοποιημένων γυναικών».
Η Μ. έκανε εκδραμάτιση του τραύματος της παιδικής της ηλικίας. Φρόντιζε κακοποιημένες γυναίκες και δημιουργούσε σχέσεις με προσβλητικούς άντρες. Φρόντιζε τους άλλους, αλλά κανένας δε φρόντιζε αυτήν. Η αδιάλυτη συναισθηματική ενέργεια από το παρελθόν εκφραζόταν με το μόνο τρόπο που μπορούσε- με την «εκδραμάτιση» ή την εκ νέου αναπαράσταση, που είναι ένας από τους πιο καταστροφικούς τρόπους με τους οποίους το πληγωμένο μέσα μας παιδί σαμποτάρει τη ζωή μας. Η ιστορία της Μ. είναι συνταρακτικό παράδειγμα του καταναγκασμού επανάληψης του παρελθόντος. «Ίσως αυτή τη φορά να τα καταφέρω», λέει το πληγωμένο μέσα παιδί της Μ. «Ίσως αν είμαι τέλεια και δώσω στον μπαμπά ό,τι χρειάζεται, θα μετράω γι αυτόν και θα μου δείξει αγάπη και στοργή». Αυτή είναι η μαγική σκέψη ενός παιδιού, όχι η λογική σκέψη ενός ενήλικου. Αυτό πρέπει να το καταλάβουμε.
Άλλα παραδείγματα συμπεριφοράς εκδραμάτισης είναι:
-Αναπαράσταση της βίας σε άλλους
-Κάνουμε και λέμε στα παιδιά μας όσα είπαμε ότι ποτέ δε θα λέγαμε ή θα κάναμε.
-Αναίτια χρονική παλινδρόμηση -νεύρα, μούτρα κ.λ.π.
-Επαναστάτης χωρίς αιτία
-Εφαρμογή εξιδανικευμένων γονεϊκών κανόνων.

ΕΚΔΡΑΜΑΤΙΣΗ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ ΤΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
Τιμωρούμε τον εαυτό μας με τον ίδιο τρόπο που μας τιμωρούσαν στην παιδική ηλικία. Το αδιάλυτο συναίσθημα από το παρελθόν συχνά στρέφεται εναντίον του εαυτού.
Ο Δ., για παράδειγμα, δεν επιτρεπόταν ποτέ να εκφράσει θυμό όταν ήταν παιδί. Ένιωθε μεγάλο θυμό για τη μητέρα του, επειδή δεν του επέτρεπε ποτέ να κάνει κάτι μόνος του. Ακριβώς τη στιγμή που άρχιζε μια δουλειά, η μητέρα θα έμπαινε στη μέση και θα έλεγε κάτι τέτοιο: «Η μανούλα θα βοηθήσει το μικρό της βραδυκίνητο τεμπελάκο», ή «<το κάνεις τέλεια, αλλά άσε τη μαμά, να σου δώσει ένα χεράκι». Αυτό ο Δ. το επέτρεπε ακόμη και τώρα, ως ενήλικος. Η μαμά του έκανε γι’ αυτόν, ό,τι μπορούσε να κάνει ο ίδιος. Έτσι ο Δ. έστρεψε το θυμό του προς τα μέσα, ενάντια στον εαυτό του. Το αποτέλεσμα ήταν να νιώθει καταπιεσμένος, απαθής, ανόητος και αδύναμος να επιτύχει τους στόχους της ζωής του.
Συναισθηματική ενέργεια που προβάλλεται προς τα μέσα μπορεί να προκαλέσει σοβαρά σωματικά προβλήματα, όπως γαστρεντερικές διαταραχές, πονοκεφάλους, πόνους στο λαιμό, έντονη μυϊκή ένταση, αρθρίτιδα, άσθμα, καρδιακά... Το να είσαι επίσης επιρρεπής στα ατυχήματα, είναι μια άλλη μορφή αυτής της συμπεριφοράς, τιμωρούμε τον εαυτό μας με τα ατυχήματα.

6. ΜΑΓΙΚΗ ΠΙΣΤΗ

Μαγική είναι η πίστη ότι ορισμένες λέξεις, χειρονομίες ή μορφές συμπεριφοράς μπορούν να αλλάξουν την πραγματικότητα. Οι δυσλειτουργικοί γονείς συχνά ενισχύουν τη μαγική σκέψη των παιδιών τους. Για παράδειγμα, αν λέτε στα παιδιά ότι η συμπεριφορά τους είναι άμεσα υπεύθυνη για τα αισθήματα κάποιου άλλου, τους διδάσκετε μαγική λογική. Μερικές κοινές φράσεις είναι: «Σκότωσες τη μάνα σου» «Κοίτα τι έκανες! Ικανοποιήθηκες τώρα που σύγχυσες τη μάνα σου;»
Η Π. είχε παντρευτεί πέντε φορές μέχρι τα 32 της χρόνια. Πίστευε ότι ο γάμος θα έλυνε όλα της τα προβλήματα. Αν μπορούσε «απλώς» να βρει τον κατάλληλο άντρα, όλα θα τακτοποιούνταν. Αυτή η πίστη είναι μαγική. Υπονοεί ότι κάποιο γεγονός ή κάποιο πρόσωπο θα μπορούσε να αλλάξει την πραγματικότητα χωρίς η ίδια να κάνει κάτι για να αλλάξει τη συμπεριφορά της.
Είναι φυσικό ένα παιδί να σκέφτεται μαγικά. Αλλά αν είναι πληγωμένο λόγω των ανικανοποίητων αναγκών εξάρτησης, δε μεγαλώνει στην πραγματικότητα. Γίνεται ενήλικος μολυσμένος από τη μαγική λογική του παιδιού.
Μορφές μαγικής πίστης είναι:
-Αν έχω χρήματα, θα είμαι εντάξει.
-Αν ο εραστής μου με αφήσει θα πεθάνω/δεν θα τα καταφέρω.
-Ένα δίπλωμα θα με κάνει έξυπνο.
-Αν προσπαθήσω πολύ, ο κόσμος θα με ανταμείψει, κ.α.
Τα παιδιά γαλουχούνται με ιστορίες γεμάτες μαγεία, τα γνωστά σε όλους μας παραμύθια. Τα παραμύθια είναι ιστορίες με μαγικές προσδοκίες και συμβολισμούς σε μυθικά πλαίσια, ενώ οι εικόνες που ταυτίζονται με το κάθε φύλο διαφοροποιούνται μέσα στο ίδιο παραμύθι. Όπως και τα όνειρα, έτσι και τα παραμύθια μιλούν μέσα από τις εικόνες και πολλά παραπέμπουν σε συμβολικές καταστάσεις για την ανακάλυψη της ταυτότητας του φύλου μας. Ένα παιδί αδυνατεί να κατανοήσει την συμβολική σημασία ενός παραμυθιού και αντιλαμβάνεται τα στοιχεία του σε πραγματικό επίπεδο.
Ωστόσο μεγαλώνοντας ένας υγιής ενήλικας έχει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται τους συμβολισμούς που περιλαμβάνει. Ένας ενήλικας που κουβαλά ένα πληγωμένο παιδί μέσα του εξακολουθεί να λαμβάνει τους συμβολισμούς κυριολεκτικά, με αποτέλεσμα να προσδοκά το μαγικό τέλος του «..Και ζήσανε αυτοί καλά και εμείς καλύτερα»!


9. ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑΣ

 Πολλοί ενήλικες-παιδιά παλινδρομούν ανάμεσα στον φόβο της εγκατάλειψης και τον φόβο του καταποντισμού της προσωπικότητάς τους. Κάποιοι είναι μόνιμα απομονωμένοι επειδή φοβούνται να αφεθούν στις εκδηλώσεις αγάπης ενός άλλου προσώπου, ενώ κάποιοι αρνούνται να διακόψουν καταστροφικές σχέσεις επειδή φοβούνται να μείνουν μόνοι. 
Ο Χ. για παράδειγμα, έχει ένα πρότυπο σχέσης, που είναι να ερωτευτεί τρελά μια γυναίκα και από τη στιγμή που αποκτά οικειότητα μαζί της, αρχίζει να απομακρύνεται και να ξεκόβει από αυτήν. Αυτό το κάνει, συγκεντρώνοντας λίγο-λίγο έναν «κατάλογο επικρίσεων». Ο κατάλογος περιλαμβάνει συνήθως ασήμαντες ιδιομορφίες συμπεριφοράς, για τις οποίες ο Χ. αρχίζει  να καβγαδίζει.. Η σύντροφος τις περισσότερες φορές αποσύρεται στον εαυτό της και «του κρατάει μούτρα» για μια – δυο μέρες, κατόπιν τα «ξαναφτιάχνουν», κάνουν παθιασμένα έρωτα και μοιράζονται ξανά τα πάντα μέχρι ο Χ. να  νιώσει πάλι ότι «πνίγεται» και να ξαναρχίσουν τα ίδια.
Η Α. παραμένει τριάντα χρόνια σ’ ένα χωρίς πάθος γάμο. Ο άντρας της είναι μανιακός «γυναικάς», η ίδια ξέρει μερικές από τις περιπέτειές του -τον «έπιασε στο κρεβάτι» με μία από αυτές- και όταν ρωτήθηκε γιατί παρέμενε σε αυτόν τον γάμο, απάντησε ότι «αγαπούσε» τον άντρα της. Αυτή η γυναίκα συγχέει την εξάρτηση με την αγάπη. Η εξάρτησή της, που παρουσίαζε ως αγάπη, είναι ριζωμένη στον βαθύ της φόβο της εγκατάλειψης. (ο πατέρας της την είχε εγκαταλείψει όταν ήταν δύο ετών και δεν τον ξαναείδε από τότε).
ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΔΥΟ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ, ΤΟ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΛΗΓΩΜΕΝΟ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙ.
Το πληγωμένο μέσα μας παιδί δεν μας αφήνει να αναπτύξουμε οικειότητα στις σχέσεις, καθώς δεν έχει την αίσθηση του αυθεντικού του εαυτού. Το πληγωμένο παιδί έχει ήδη βιώσει ένα μεγάλο πλήγμα, που είναι η απόρριψη του αυθεντικού εαυτού, καθώς δεν πήρε την επιβεβαίωση που είχε ανάγκη από τον γονιό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός ψεύτικου εαυτού, που συμπεριφέρεται με τον τρόπο που θεωρεί πως πρέπει να συμπεριφέρεται για να πιστέψει ότι το αγαπούν.
Βαθμιαία, ο ψεύτικος εαυτός γίνεται αυτός που το άτομο νομίζει πραγματικά ότι είναι. Ξεχνάει ότι ο ψεύτικος εαυτός είναι μια προσαρμογή, ένας ρόλος βασισμένος σε ένα σενάριο που κάποιος άλλος έγραψε.
ΕΙΝΑΙ ΑΔΥΝΑΤΟ ΝΑ ΝΙΩΣΕΙΣ ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑ ΑΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙΣ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΣΟΥ.
Πώς μπορείς να μοιραστείς τον εαυτό σου με έναν άλλον, όταν δεν ξέρεις στην πραγματικότητα ποιος είσαι; Πώς μπορεί κάποιος άλλος να σε γνωρίσει αν δεν ξέρεις εσύ ποιος πραγματικά είσαι; 
Χωρίς ασφαλή όρια δεν μπορούμε να ξέρουμε που τελειώνουμε εμείς και που αρχίζουν οι άλλοι (σωματικά-σεξουαλικά-συναισθηματικά-διανοητικά-θρησκευτικά).  Δεν μπορούμε να πούμε όχι και δεν ξέρουμε τι θέλουμε, πράγματα που είναι κρίσιμες μορφές συμπεριφοράς για την καθιέρωση της οικειότητας.
Αν ένα παιδί δεν μπορέσει να ικανοποιήσει τις κατάλληλες για την ηλικία του αναπτυξιακές ανάγκες, θα καθηλωθεί σ’ αυτό το στάδιο ανάπτυξης. 
Η οικειότητα απαιτεί δύο ολοκληρωμένους ανθρώπους που τιμούν ο ένας τον άλλον ως άτομα.

10. ΑΠΕΙΘΑΡΧΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 

Η λέξη discipline=πειθαρχία  προέρχεται από την λατινική λέξη disciplina που σημαίνει «διδασκαλία». Όταν διδάσκουμε πειθαρχία τα παιδιά, τα μαθαίνουμε πώς να είναι περισσότερο δημιουργικά και να έχουν φιλικές σχέσεις μεταξύ τους στη ζωή. 
Όπως είπε ο M.Scott Peck, η πειθαρχία είναι ένας τρόπος για να περιορίσουμε τα βάσανα της ζωής. Μαθαίνουμε ότι αν λέμε την αλήθεια, αν αναβάλλουμε την άμεση ικανοποίηση των αναγκών μας, αν είμαστε υπεύθυνα άτομα μπορούμε να επαυξήσουμε τις χαρές και τις απολαύσεις της ζωής.

Το παιδί έχει ανάγκη από γονείς που λειτουργούν με βάση την αυτοπειθαρχία και δεν την απαιτούν μόνο από το παιδί. Μαθαίνουν από αυτό που οι γονείς τους στην πράξη κάνουν, όχι από αυτό που λένε ότι κάνουν. Όταν οι γονείς δεν είναι πρότυπα πειθαρχίας, το παιδί γίνεται απείθαρχο. Όταν οι γονείς τιμωρούν αυστηρά (και δεν κάνουν όσα λένε) το παιδί γίνεται υπερ-πειθαρχικό. 
Το απείθαρχο μέσα μας παιδί είναι φυγόπονο, χρονοτριβεί, αρνείται να αναβάλλει την άμεση ικανοποίηση των αναγκών του, επαναστατεί, είναι ισχυρογνώμων και αδιάλλακτο και δρα ενστικτωδώς χωρίς σκέψη. 
Το υπερ-πειθαρχικό παιδί είναι άκαμπτο, έμμονο, υπερβολικά ελεγχόμενο και υπάκουο, ευχαριστεί τους άλλους και είναι παγιδευμένο στη ντροπή και την ενοχή. 
Οι περισσότεροι από μας που έχουμε ένα πληγωμένο μέσα μας παιδί ταλαντεύονται ανάμεσα στην απείθαρχη και υπερ-πειθαρχική συμπεριφορά.

11.ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ / ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Το πληγωμένο μέσα μας παιδί είναι η μεγαλύτερη αιτία για τις εξαρτήσεις και την εξαρτημένη συμπεριφορά.
Έγινα αλκοολικός σε νεαρή ηλικία. Ο πατέρας μου, επίσης αλκοολικός, σωματικά και συναισθηματικά με εγκατέλειψε όταν ήμουν παιδί. Ο χρόνος του ήταν πιο πολύτιμος από μένα. Επειδή δεν ήταν ποτέ παρών ως πρότυπο συμπεριφοράς για μένα, ποτέ δεν δέθηκα μαζί του, ποτέ δεν είχα την εμπειρία του να σε αγαπάει και να σε τιμάει ένας άντρας. Επομένως ποτέ δεν αγάπησα τον εαυτό μου «ως άντρας».
Στα πρώτα εφηβικά μου χρόνια γύριζα με άλλα -χωρίς πατέρα- αγόρια. Πίναμε και γυρίζαμε με πόρνες για ν’ αποδείξουμε τον ανδρισμό μας. Από τα 15 χρόνια μου μέχρι τα 30, έπινα κι έκανα χρήση ναρκωτικών καθ’ έξη. Στις 11 Δεκεμβρίου 1965, σταμάτησα να πίνω. Σταμάτησε η εξάρτησή μου από χημικές ουσίες, όμως συνεχιζόταν η εξαρτημένη συμπεριφορά μου. Κάπνιζα, δούλευα και έτρωγα καθ’ έξη.
Δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι ο γενετικός παράγων με προδιάθεσε στον αλκοολισμό μου. Ο παράγων κληρονομικότητα όμως, δεν αρκεί για να εξηγήσει τον αλκοολισμό. ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΛΚΟΟΛΙΚΩΝ ΔΕΝ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΛΚΟΟΛΙΚΑ.
Τα 25 χρόνια που έχω δουλέψει με αλκοολικούς, τοξικομανείς και έφηβους τοξικομανείς, δεν βρήκα ποτέ ένα άτομο του οποίου η εξάρτηση να ήταν μόνο χημική, παρά το γεγονός ότι κάποιες χημικές ουσίες συνηθίζονται πολύ γρήγορα. Ο ΚΟΙΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΝ ΠΟΥ ΠΑΝΤΟΤΕ ΕΥΡΙΣΚΑ ΗΤΑΝ ΤΟ ΠΛΗΓΩΜΕΝΟ ΜΕΣΑ ΠΑΙΔΙ. Αυτό είναι η ακόρεστη ρίζα κάθε καταναγκαστικής / εξαρτημένης συμπεριφοράς. Η δική μου απόδειξη γι αυτό είναι πως όταν σταμάτησα ν πίνω καθ’ έξη στράφηκα σε άλλες μορφές αλλαγής της διάθεσης: δούλευα, έτρωγα, κάπνιζα καθ’ έξη, πράγμα που οφειλόταν στις ακόρεστες ανάγκες του πληγωμένου μέσα μου παιδιού. Όπως όλα τα παιδιά των αλκοολικών οικογενειών, ήμουν συναισθηματικά εγκαταλειμμένος.
Για το παιδί, η εγκατάλειψη είναι θάνατος. Για να ικανοποιήσω τις δυο πιο βασικές μου ανάγκες επιβίωσης – οι γονείς μου είναι εντάξει και εγώ «μετράω»-- , έγινα ο συναισθηματικός σύζυγος της μητέρας μου και ο γονιός του μικρότερου αδερφού μου. Το να «βοηθώ» αυτήν και τους άλλους μ’ έκανε να νιώθω ότι ήμουν εντάξει.
Μου έλεγαν και το πίστευα ότι ο μπαμπάς με αγαπούσε αλλά ήταν πολύ άρρωστος για να μου το δείξει και ότι η μαμά ήταν μια αγία. Έτσι, συγκροτήθηκα από επιλεγμένες αντιλήψεις, απωθημένα συναισθήματα και ψεύτικες πεποιθήσεις. Μέσα από αυτά ερμήνευα όλες τις νέες εμπειρίες της ζωης μου.
Η προσαρμογή εκείνου του αρχέγονου παιδιού μου επέτρεψε να επιβιώσω από την παιδική μου ηλικία, αλλά ήταν ανεπαρκές φίλτρο για την επιβίωση στην ενήλικη ζωή.
Το να αντιληφθούμε ότι το πληγωμένο μέσα μας παιδί είναι ο πυρήνας της καταναγκαστικής / εξαρτημένης συμπεριφοράς, μας βοηθάει να δούμε την εξάρτηση σε ένα πολύ ευρύτερο πλαίσιο.
Η εξάρτηση είναι μια παθολογική σχέση προς κάθε μορφή αλλαγής της διάθεσης, η οποία έχει καταστροφικές για τη ζωή συνέπειες.
Οι «στοματικές» εξαρτήσεις αλλάζουν συνταρακτικά την διάθεση.
Το αλκοόλ και τα ναρκωτικά το ίδιο.
Υπάρχουν και πολλοί άλλοι τρόποι που αλλάζουν τα συναισθήματα: είναι οι εξαρτήσεις δράσης (εργασία, αγορές, χαρτοπαιξία, σεξ, θρησκευτικές ιεροτελεστίες), οι γνωστικές (με την «σκέψη» αποφεύγουμε τα συναισθήματα- όλες οι εξαρτήσεις έχουν ένα στοιχείο σκέψης, που ονομάζεται «ψυχαναγκασμός»-, οι συναισθηματικές (τα συναισθήματα μπορεί να είναι εθιστικά. Ήμουν οργισμένος για χρόνια. Η οργή κάλυπτε τον πόνο μου και την ντροπή. Όταν οργιζόμουν, ένιωθα δυνατός και ισχυρός-όχι ευάλωτος και αδύναμος. Οι εθισμένοι στον φόβο καταστροφολογούν και τρομερολογούν. Ανησυχώντας για όλα, τρελλαίνουν τους άλλους. Για τους εθισμένους στη λύπη και στη θλίψη, αυτά έχουν γίνει γι αυτούς, η υπαρξιακή τους κατάσταση. Αυτοί τους οποίους τρέμω είναι οι εθισμένοι στη χαρά. Είναι τα καλά αγόρια και κορίτσια που αναγκάστηκαν να χαμογελούν και να είναι κεφάτα. Σα να έχει παγώσει το χαμόγελο στα πρόσωπά τους. Οι εθισμένοι στη χαρά δεν βλέπουν ποτέ τίποτα άσχημο. Θα χαμογελούν όταν σου λένε ότι πέθανε η μητέρα τους. Είναι τρομακτικό).και οι εξαρτήσεις από πράγματα (τα χρήματα είναι το πιο συνηθισμένο «πράγμα» έξη).
Στον πυρήνα των περισσότερων έξεων, άσχετα με το γενετικό παράγοντα, υπάρχει το πληγωμένο μέσα παιδί, το οποίο βρίσκεται σε συνεχή κατάσταση λαχτάρας και ακόρεστης ανάγκης.

12. ΔΙΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

Ο μεγάλος αναπτυξιακός ψυχολόγος Jean Piaget ονόμασε τα παιδιά «ξένους στη λογική». Δε σκέφτονται όπως οι ενήλικες. Τα παιδιά είναι απόλυτα. Η ιδιότητα αυτή της σκέψης ενός παιδιού εκδηλώνεται με μια «όλα ή τίποτα» πόλωση. Αν δεν μ’ αγαπάς, με μισείς.
Το παιδί καθώς μεγαλώνει έχει ανάγκη από υγιή πρότυπα για να μπορέσει να μάθει να ξεχωρίζει τη σκέψη από το συναίσθημα- «να σκέπτονται τα συναισθήματα και να νιώθουν τη σκέψη». Αν το παιδί μάθει να διαχωρίζει τη σκέψη από το συναίσθημα, μεγαλώνοντας μπορεί να χρησιμοποιήσει τη σκέψη σαν ένα τρόπο για να αποφύγει τα οδυνηρά συναισθήματα που βιώνει.
Δύο παραδείγματα διαστρέβλωσης της σκέψης είναι «η γενίκευση» (γίνεται διαστρέβλωση όταν τη χρησιμοποιούμε για να μας αποσπάσει από τα συναισθήματά μας) και «η λεπτολογία» (όταν η λεπτολογία- έμφαση στις λεπτομέρειες- χρησιμεύει για να μας αποσπάσει από τα οδυνηρά συναισθήματά μας, τότε διαστρεβλώνει την πραγματικότητα της ζωής μας. Αν απορροφηθούμε σε συμπεριφορές τελειομανίας δίνοντας έμφαση στη λεπτομέρεια αποφεύγουμε τα συναισθήματα της ανεπάρκειας που νιώθουμε).
Μια πραγματικά διαστρεβλωμένη μορφή της γενίκευσης είναι η τρομερολογία. Τρομερολογούμε όταν κάνουμε αφηρημένες υποθέσεις για το μέλλον. «Τι θα γίνει αν το ΙΚΑ δεν έχει χρήματα όταν εγώ πρόκειται να βγω στη σύνταξη;».Η τρομακτική αυτή σκέψη δεν είναι γεγονός αλλά απλή υπόθεση και αυτός που τη σκέφτεται κυριολεκτικά τρομοκρατεί τον εαυτό του. ΤΟ ΠΛΗΓΩΜΕΝΟ ΜΕΣΑ ΠΑΙΔΙ ΣΥΧΝΑ ΣΚΕΦΤΕΤΑΙ ΕΤΣΙ.

13. ΤΟ ΚΕΝΟ-ΑΠΑΘΕΙΑ/ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

Το πληγωμένο μέσα μας παιδί μολύνει επίσης την ενήλικη ζωή με μια χαμηλού βαθμού κατάθλιψη που τη βιώνουμε ως κενότητα. Η κατάθλιψη προκαλείται από την προσπάθεια του παιδιού να υιοθετήσει ένα ψεύτικο εαυτό, εγκαταλείποντας τον αληθινό εαυτό του. Αυτή η εγκατάλειψη σημαίνει την ύπαρξη ενός κενού μέσα μας. «Τρύπα στην ψυχή κάποιου»
Όταν ένα άτομο χάσει τον αυθεντικό εαυτό του, χάνει την επαφή με τα αληθινά αισθήματα, τις ανάγκες και τις επιθυμίες του. Αντί γι αυτά βιώνει αισθήματα που απαιτούνται από τον ψεύτικο εαυτό του.Π.χ. το «να είσαι καλός» είναι κοινό συστατικό του ψεύτικου εαυτού. Μια «καλή γυναίκα» ποτέ δεν εκφράζει θυμό ή απογοήτευση.
Το να έχεις ψεύτικο εαυτό σημαίνει να «παίζεις» κάποιο ρόλο. Ο αληθινός εαυτός δεν είναι ποτέ παρών.
Το να νιώθεις κενός είναι ένα είδος χρόνιας κατάθλιψης, επειδή συνεχώς πενθούμε την απώλεια του αληθινού εαυτού μας.
Η αίσθηση του κενού επίσης βιώνεται σαν απάθεια. Οι ενήλικες-παιδιά συχνά παραπονιούνται ότι η ζωή τους είναι ανιαρή και χωρίς νόημα.
Όταν το μέσα μας παιδί πληγώνεται, νιώθουμε κενοί και μελαγχολικοί. Είμαστε στη ζωή χωρίς να μετέχουμε. Αυτή η αίσθηση του κενού οδηγεί στη μοναξιά. Ακόμα κι όταν οι άνθρωποι μας θαυμάζουν, νιώθουμε μόνοι. Αφού δεν είμαστε αυτό που πραγματικά είμαστε, δεν είμαστε ποτέ αληθινά παρόντες.
Η αίσθηση του κενού που βιώνουν οι ενήλικες-παιδιά είναι σαν τον χρόνιο πονοκέφαλο. Όταν κανείς υποφέρει χρόνια, το μόνο που σκέφτεται είναι ο εαυτός του, έτσι βλέπουμε ότι το πληγωμένο μέσα μας παιδί μολύνει την ενήλικη ζωή μας και με τον εγωκεντρισμό.
                                              ΤΕΛΟΣ