W.REICH, ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΘΩΡΑΚΙΣΗ - ΘΕΜΑ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗΣ

 Όταν έχω την υποστήριξη που χρειάζομαι μπορώ να κινηθώ στον κόσμο με ανεξαρτησία. Παιδιά που θέλουν να παίζουν πιο μακριά από τους γονείς τους, αρκεί να τους βλέπουν. ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΤΟΥΣ ΒΛΕΠΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΝΑ ΤΑ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΥΝ.
"Με είδες στην κούνια μπαμπά;" Η υποστήριξη είναι πολύ σημαντική, ωστόσο όχι όπως στο στοματικό στάδιο. Κρατάς το παιδί όχι από το χέρι αλλά με την προσοχή σου και με την επίγνωση της εμπειρίας του παιδιού.

Σ' αυτή τη φάση το παιδί μαθαίνει για τους άλλους. Μέσα από το παιχνίδι, αναπτύσσουμε μια αίσθηση του "νοητικού χώρου", του εσωτερικού χώρου και αντιλαμβανόμαστε ότι και άλλοι άνθρωποι έχουν επίσης κι αυτοί εσωτερικό κόσμο. Έτσι, μαθαίνουμε την διαπροσωπική πραγματικότητα. 

Αν όμως δεν μας παίζουν οι μεγάλοι, δεν μας επιτρέπουν να είμαστε στο κέντρο ενός χαρούμενου, μέσα από το παιχνίδι, διαπροσωπικού χώρου επειδή είναι κουρασμένοι, ή επειδή π.χ. "Θα κάνεις αυτό που λέω/θέλω", ή επειδή θέλουν από ενδιαφέρον να μας επαναφέρουν σε μια πραγματικότητα "Δεν το εννοείς αγάπη μου, έτσι δεν είναι; Και βέβαια δεν στενοχωριέσαι. Μπράβο! Γενναίο παιδί!" τότε πληγώνεται η καρδιά. Παγώνει, συστέλλεται, μουδιάζει, βλάπτεται η γνωστική ανάπτυξη, δεν μαθαίνουμε την ύπαρξη των άλλων, να συμπονούμε. Τέλος, παραιτούμαστε από την όποια προσπάθεια να έρθουμε σε επαφή με τους άλλους ανθρώπους (ο άλλος θα μας ακούσει, θα δει ή θα αγγίξει την πραγματικότητά μας).

Τότε καταφεύγουμε είτε:
α. να επιβληθούμε στον άλλον είτε με την σωματική βία είτε με την πειθώ
β.να τον ξελογιάσουμε και να τον χειραγωγήσουμε.
Κάτω και από τις δύο στρατηγικές βρίσκεται η βασική έλλειψη πίστης ότι οι άλλοι άνθρωποι είναι πραγματικοί και ότι έχουν αισθήματα και ανάγκες, ότι βιώνουν πόνο κι ευχαρίστηση. (Κατάσταση ψυχοπάθειας: αν οι άλλοι είναι ανδρείκελα, εμείς ελεύθερα μπορούμε να τους ξεγελάσουμε, να τους πληγώσουμε, ακόμα και να τους σκοτώσουμε).

Οι άλλοι είναι ανδρείκελα αφού κι εμάς μας χρησιμοποίησαν σαν ανδρείκελα. Οι άλλοι δεν πίστεψαν την δική μας πραγματικότητα. 'Ετσι, παίρνουμε εκδίκηση, χωρίς να μας ικανοποιεί, γιατί δεν ικανοποιείται η από κάτω επιθυμία της ενσυναίσθησης, της συμπόνιας, εγκάρδιας επαφής, της αναγνώρισης των αναγκών μας. Αφού αρνούμαστε την επιθυμία για όλα αυτά, το μόνο που μας μένει είναι να κρυφτούμε πίσω από έναν ψεύτικο εαυτό, που το παίζει καλός, αλλά μέσα του λέει: "σκάσε, μη δείχνεις τίποτε, κάτω το κεφάλι για να είσαι ασφαλής."

ΣΤΟ ΣΩΜΑ φαίνεται με φούσκωμα του πάνω κορμού-σχήμα στρατηγού. Το σώμα πλαδαρό και στο πρόσωπο ένα σαρδόνιο χαμόγελο. Σαν τον Μουσολίνι.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΕΓΚΤΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
μπορεί να μας φέρει σε ηγετική θέση, με την ικανότητα να παίρνουμε την ευθύνη μιας ομάδας και των αναγκών της. Γινόμαστε υπέροχοι οικοδεσπότες, η καρδιά των πάρτι, θυμόμαστε το όνομα όλων των ανθρώπων, τι φαγητό τους αρέσει, είμαστε χαρισματικοί διασκεδαστές, κάνουμε τον κόσμο να γελάει. 

Το τραύμα στην καρδιακή θωράκιση είναι βαθύ: άνθρωποι που η ενέργειά τους συγκεντρώνεται στην καρδιά, μεγάλες καρδιές, με ικανότητα για μεγάλη έκφραση, ικανότητα να φροντίζουν τους άλλους, να έχουν όλο τον κόσμο στα χέρια τους. Το μόνο που τους είναι δύσκολο είναι να φροντίζουν τον εαυτό τους: να ισορροπήσουν το μεγαλείο τους τολμώντας να νιώσουν μικροί.

W. REICH, ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΘΩΡΑΚΙΣΗ - ΘΕΜΑΤΑ ΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

 

Η πρώτη εμπειρία που συνδέεται με το στόμα είναι το στήθος (θηλασμός) ή το μπιμπερό. Εμπειρία βαθιάς ευχαρίστησης, το πιο κοντινό στο να επιστρέψουμε στη μήτρα της μητέρας και να ενωθούμε και πάλι με το σώμα της. Η χαλαρή αυτή αίσθηση διατηρείται με το πιπίλισμα του αντίχειρα, τις κουβερτούλες παρηγοριάς κ.λ.π.

Είναι σημαντικό σημείο της ενήλικης ευδαιμονίας μας.

Αν όλα πάνε καλά, μεγαλώνουμε με την ασφαλή πεποίθηση ότι το σύμπαν μπορεί να μας θρέψει και να μας υποστηρίξει.

Μερικές φορές, η διαδικασία απογαλακτισμού και θρέψης του παιδιού διαταράσσεται. Εκπέμπεται το μήνυμα:
"Τάισέ με, κράτησέ με".

Υπάρχει συχνά μια αίσθηση σωματικής αδυναμίας: Ένα αδύνατο,  σαν κλωστούλα σωματάκι, όπως το χορτάρι που δεν το βλέπει ο ήλιος. Συνήθως υπάρχει μια επιθετικότητα και μια πικρία του τύπου:

"Γιατί δεν με φροντίζουν οι άνθρωποι;"

"Πώς νομίζουν ότι μπορώ να υπερασπιστώ τον εαυτό μου σ' αυτόν τον ψυχρό, απαίσιο κόσμο;"

"Δεν μπορούν να δουν πόσο σημαντικός είμαι;"
Επίσης υπάρχει η τάση να κάνουμε απεργία. Να αποσύρουμε δηλαδή την ενέργειά μας από τη ζωή, ελπίζοντας να δει ο κόσμος πόσο άδικος είναι που μου συμπεριφέρεται έτσι. Πείσματα - Κρατάω γινάτι.

Η στοματική θωράκιση εμφανίζεται στις περιοχές του στόματος και του σαγονιού και περιλαμβάνει και τον ήχο: το κλάμα, τους λυγμούς, τις κραυγές, τους αναστεναγμούς, τις τσιρίδες, το γέλιο.

Δημιουργείται όταν το παιδί:

#σταματά από το να πει αυτό που θέλει, να εκφραστεί λεκτικά,
#το ταΐζουμε φαγητό που δεν θέλει να φάει,

#όταν το μωρό δεν τρέφεται όταν πεινάει,

#απογαλακτίζεται βίαια ή πρόωρα, 

#υπάρχει έλλειψη ζεστής επαφής κατά τον θηλασμό ή το τάισμα, 

Η ενέργεια τότε, που είναι να κινηθεί προς τα έξω, μπλοκάρεται.

Ουσιαστικά πρόκειται για ματαιωμένη αγάπη και επιθυμία.
Μπλοκάρονται και μετατρέπονται σε θυμό, με μίσος πίσω του, κάποιες φορές και με διάθεση να δαγκώσουμε, να γρυλίσουμε, να ξεσκίσουμε (ο λυκάνθρωπος μέσα μας).
Οι πιο μειλίχιοι, κρύβουν τον πιο πολύ θυμό.

Επίσης,

-Η φωνή κλείνει εντελώς ή πεθαίνει ή γίνεται επίπεδη χωρίς χροιά.

-Σφιχτά δόντια, στόμα αλά Κλιντ Ίστγουντ-ήσυχος, σιωπηλός τύπος.
ΔΕΝ ΘΑ ΦΑΩ - ΔΕΝ ΘΑ ΚΛΑΨΩ - ΔΕΝ ΘΑ ΘΥΜΩΣΩ - ΔΕΝ ΘΑ ΔΕΙΞΩ ΟΤΙ ΕΧΩ ΑΝΑΓΚΕΣ!

-Κοκκίνισμα στο δέρμα, μεγάλη δυσκολία να νιώθω άνετα.

-Κοφτερή γλώσσα> καταπιεσμένος θυμός.

-Μεγαλώνουμε με πολλές εκλογικεύσεις γιατί εξαρτόμαστε από τους άλλους.

-Μπορεί να τραυλίζουμε σαν αποτέλεσμα της αντίφασης, ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ/ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΕΩ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΩ. Όμοια μπορεί και σωπαίνουμε.

-Κρύβουμε τον εαυτό μας με το να γινόμαστε κάτι το αντίθετο.

Γινόμαστε αυτοί που φροντίζουμε τους πάντες, ενώ η αγάπη απουσιάζει. Π.χ. κοινωνικοί λειτουργοί που "δεν αντέχονται". Που κάνουν αυτό που θα ήθελαν για τον εαυτό τους, το οποίο υποσκάπτεται όμως από την μνησικακία και την επιθετικότητά τους, εξ αιτίας της στοματικής θωράκισης. 

-Νιώθουμε συχνά μοναξιά, κενό, κρύο. Άδειοι και μη ασφαλείς στον κόσμο.

-Δεν έχουμε ενέργεια να φέρουμε σε πέρας δουλειές. Δεν ολοκληρώνουμε.

-Δεν απολαμβάνουμε τη χαρά δημιουργικών δραστηριοτήτων όπως φαγητό, ποτό, ομιλία, φιλί, τραγούδι. Είτε δεν μας αρέσουν καθόλου, είτε το παρακάνουμε γεμίζοντας τον εαυτό μας με ότι βρούμε - φαγητό, ποτό, τηλεόραση, μουσική, ναρκωτικά, σεξ, ιδέες ή φροντίδες για τους άλλους.

Όταν  αντίθετα η ενέργεια απελευθερώνεται, έχουμε όρεξη για ζωή, γούστο, ευχαριστιόμαστε πράγματα, έχουμε ευφράδεια λόγου, γνήσιο ενδιαφέρον για τη δικαιοσύνη, αποδοχή, φροντίζουμε τους άλλους νιώθοντας οι ίδιοι μια ασφάλεια μέσα μας. 

Συμπτώματα: Ημικρανίες, προβλήματα με τα δόντια και τα ούλα, βήχας, συχνά κρυολογήματα. 

"Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙ".

"Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙ".
JOHN BRADSHOW
"Homecoming, reclaimingand championing your inner child".

Περπατούσα ανάμεσα στα μέλη του ψυχολογικού εργαστηρίου μου ξαφνιασμένος από την ενεργητικότητά τους. Εκατό άνθρωποι σε ομάδες των έξι ή οκτώ ατόμων γέμιζαν το δωμάτιο. Κάθε ομάδα ήταν απομονωμένη, τα μέλη της κάθονταν πολύ κοντά και ψιθύριζαν το ένα στο άλλο. Ήταν η δεύτερη μέρα τους στο εργαστήρι και μπορούσες ήδη να διακρίνεις μια ζεστή ατμόσφαιρα ανάμεσά τους. Ωστόσο οι άνθρωποι αυτοί ήταν τελείως άγνωστοι μεταξύ τους πριν λίγο.

Πλησίασα μια ομάδα.
Άκουγαν συνεπαρμένοι έναν γκριζομάλλη άντρα που διάβαζε το γράμμα που το μέσα του παιδί είχε γράψει στον πατέρα του:
«Αγαπημένε μου μπαμπά,
θέλω να ξέρεις πως με πλήγωσες. Περισσότερο με τιμωρούσες παρά περνούσες το χρόνο σου μαζί μου. Θα είχα υπομείνει τις βουρδουλιές και τα χτυπήματα φτάνει να είχες διαθέσει το χρόνο σου για μένα. Επιζητούσα την αγάπη σου πιο πολύ απ’ όσο θα μπορούσα ποτέ να σου πω. Φτάνει να είχες παίξει μαζί μου ή να με είχες πάει κάποτε στο γήπεδο. Φτάνει να μου είχες πει ότι μ’ αγαπάς. Ήθελα να ενδιαφερόσουν για μένα...»
Σκέπασε τα μάτια του με τα χέρια του, η μεσόκοπη γυναίκα δίπλα του άρχισε να του χαϊδεύει τα μαλλιά, ένας άλλος άντρας τον ρώτησε αν ήθελε να τον κρατήσουν αγκαλιά...

Σε μια άλλη ομάδα μια κομψή γυναίκα στα εβδομήντα της διάβαζε το δικό της γράμμα:
«Μητέρα,
ήσουν πολύ απασχολημένη με τη φιλανθρωπία. Ποτέ δεν είχες το χρόνο να μου πεις ότι μ’ αγαπάς. Με πρόσεχες μόνο όταν ήμουν άρρωστη ή όταν έπαιζα πιάνο κι έκανα εσένα περήφανη. Με άφηνες να έχω μόνο τα αισθήματα που σε ευχαριστούσαν. «Μέτραγα» μόνον όταν σε ευχαριστούσα. Ποτέ δε με αγάπησες για τον εαυτό μου. Ήμουν τόσο μόνη...»
Η φωνή της ράγισε κι άρχισε να κλαίει. Το τείχος της αυτοκυριαρχίας που είχε προσεκτικά υψώσει για εβδομήντα χρόνια άρχισε να καταρρέει μέσα από τα δάκρυά της. Μια έφηβη δίπλα, την αγκάλιασε, κάποιος της είπε ότι ήταν εντάξει που έκλαιγε, κάποιος άλλος την επαίνεσε για το κουράγιο της...

Μια άλλη ομάδα τώρα. Ένας τυφλός άντρας γύρω στα 25 διάβαζε το γράμμα του μέσα του παιδιού , γραμμένο με το σύστημα Μπράιγ:
«Σε μισούσα που ντρεπόσουν για μένα. Που με κλείδωνες στο γκαράζ όταν δεχόσουν τους φίλους σου. Ποτέ δεν είχα αρκετό φαγητό. Πεινούσα τόσο πολύ. Ήξερα ότι με μισούσες γιατί σου ήμουν βάρος. Γελούσες και με γελοιοποιούσες όταν έπεφτα κάτω....»

................................

Στην αρχή του εργαστηρίου παρότρυνα όλους να βγάλουν τη μάσκα και να βγουν απ’ τον κρυψώνα. Τους εξήγησα ότι αν κρατούσαν το πληγωμένο μέσα τους παιδί κρυμμένο, αυτό το πληγωμένο παιδί θα δηλητηρίαζε τη ζωή τους με ξεσπάσματα θυμού, υπερβολικές αντιδράσεις, συζυγικά προβλήματα, εξαρτήσεις, θα γίνονταν βλαβεροί γονείς και θα είχαν καταστροφικές και οδυνηρές σχέσεις....

Αν η ανάπτυξη του παιδιού καθηλωθεί, αν τα συναισθήματά του καταπιεστούν, ιδιαίτερα το συναίσθημα του θυμού και του πόνου, τότε το άτομο θα ενηλικιωθεί έχοντας μέσα του ένα θυμωμένο, πληγωμένο παιδί. Αυτό το παιδί αναίτια θα "μολύνει" την ενήλικη συμπεριφορά του ατόμου.

Καταρχήν φαίνεται παράλογο ότι ένα μικρό παιδί μπορεί να συνεχίσει να ζει στο σώμα ενός ενήλικου. Αλλά αυτό ακριβώς λέω. Πιστεύω ότι αυτό το παραμελημένο, πληγωμένο "μέσα παιδί" του παρελθόντος είναι η μεγαλύτερη πηγή της ανθρώπινης δυστυχίας. Μέχρι να διεκδικήσουμε και να προασπίσουμε εκείνο το παιδί, αυτό θα συνεχίσει να κάνει εκδραμάτιση και να μολύνει την ενήλικη ζωή μας.
Πιο κάτω θα περιγράψω μερικούς από τους τρόπους με τους οποίους το πληγωμένο "μέσα παιδί" μολύνει τη ζωή μας, χρησιμοποιώντας την λέξη contaminate, που σημαίνει μολύνω.
Κάθε γράμμα αντιπροσωπεύει το σημαντικό τρόπο με τον οποίο το "μέσα παιδί" σαμποτάρει την ενήλικη ζωή μας:

C=co-dependence=ΣΥΝΕΞΑΡΤΗΣΗ,
O=offender behaviors=ΒΑΝΑΥΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ,
N=narcissistic disorders=ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ,
T=trust issues=ΘΕΜΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ,
A=acting out/in behaviors=ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΡΟΛΩΝ,
M=magical beliefs=ΜΑΓΙΚΗ ΠΙΣΤΗ,
I=intimacy dysfunctions=ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑΣ,
N=nondisciplined behaviors=ΑΠΕΙΘΑΡΧΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ,
A=addictive/compulsive behaviors=ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ/ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ,
T=thought distortions=ΔΙΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ, E=emptiness(apathy, depression)=ΤΟ ΚΕΝΟ (ΑΠΑΘΕΙΑ, ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ)..και θα τα παραθέσω ένα-ένα:

1. ΣΥΝ-ΕΞΑΡΤΗΣΗ
Το να είσαι συν-εξαρτημένος σημαίνει να μην έχεις επαφή  με τα δικά σου αισθήμτα, τις ανάγκες σου και τις επιθυμίες σου. Προσδιορίζεται σαν μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται «από μια απώλεια ταυτότητας». Σκεφτείτε τα παρακάτω παραδείγματα: 

* Η Π. ακούει το φίλο της να της μιλάει για την εξαντλητική του δουλειά. Εκείνο το βράδυδεν μπόρεσε να κοιμηθεί επειδή καταστεναχωρήθηκε με «το πρόβλημά του».Νιώθει τα αισθήματά του περισσοτερο από τα δικά της.
* Ο αθλητικού τύπου άντρας της Κ. Τη ρωτάει αν θέλει να βγουν το βράδυ. Αυτή είναι άβουλη,τελικά λέει ναι. Τη ρωτάει που θέλει να πάνε. Λέει «δε με νοιάζει». Την πηγαίνει να δουν το φιλμ «Η επιστροφή του δολοφόνου με το τσεκούρι». Πέρασε άσχημα. Του κάνει μούτρα  και τον κρατάει σε απόσταση για μια βδομάδα. Όταν τη ρωτάει τι συμβαίνει αυτή απαντάει «Τίποτε».
* Η Χ. είναι μια γλύκα. Όλοι λένε πόσο καλή είναι. Στην πραγματικότητα απλώς προσποιείται  ότι είναι καλή. Συνεχώς υποκρίνεται. Για την Χ. το να είναι καλή είναι ένας ψεύτικος εαυτός. Δεν έχει συνείδηση τι πραγματικά χρειάζεται ή θέλει. Δεν έχει συνείδηση «της δικής της ταυτότητας». 
* Ο Δ. κάνει δικό του το πρόβλημα βάρους της γυναίκας του. Έχει περιορίσει την κοινωνική τους ζωή γιατί νιώθει αμηχανία όταν οι φίλοι του βλέπουν τη γυναίκα του. Ο Δ. δεν έχει αίσθηση του πού αυτός τελειώνει και πού αρχίζει η γυναίκα του. Πιστεύει ότι ο ανδρισμός του κρίνεται από την εμφάνιση της γυναίκας του.
* Η Ε. απαιτεί από τον άντρα της να αγοράσουν μια Μερσεντές. Ακόμη, επιμένει να παραμείνουν μέλη της αριστοκρατικής Λέσχης. Η οικογένεια της Ε. είναι βαριά χρεωμένοι. Ζουν από μήνα σε μήνα. Δαπανούν τεράστια ενέργεια για να ξεγελάσουν τους πιστωτές και να δημιουργήσουν μια εικόνα μεγαλοαστικού πλούτου. Η Ε. Πιστεύει ότι η αυτοεκτίμησή της εξαρτάται από τη διατήρηση της πρέπουσας εικόνας. Δεν έχει εσωτερική αίσθηση του εαυτού της.
Σε όλα τα παραπάνω παραδείγματα βρίσκουμε άτομα που εξαρτώνται από κάτι έξω από τους εαυτούς τους για να μπορούν να έχουν ταυτότητα. Είναι παραδείγματα της νόσου της συνεξάρτησης.
Τα νοσηρά οικογενειακά συστήματα υποθάλπουν τη συνεξάρτηση...
Τα παιδιά χρειάζονται ασφάλεια και υγιή συναισθηματικά πρότυπα για να κατανοήσουν τα δικά τους εσωτερικά μηνύματα. Ακόμη, χρειάζονται βοήθεια για να ξεχωρίσουν τις σκέψεις από τα αισθήματα. 
‘Οταν το οικογενειακό περιβάλλον είναι γεμάτο βία (χημική, συγκινησιακή, σωματική ή σεξουαλική) το παιδί πρέπει να επικεντρωθεί έξω απ’ αυτό. Με τον καιρό χάνει την ικανότητα να παράγει αυτο-εκτίμηση από μέσα του. Χωρίς υγιή εσωτερική ζωή, ζει στην εξορία προσπαθώντας να βρει εκπλήρωση από έξω. 
Αυτό είναι συν-εξάρτηση και είναι ένα σύμπτωμα του πληγωμένου μέσα μας παιδιού.
Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΣΥΝ-ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΥΠΟΔΗΛΩΝΕΙ ΟΤΙ ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΕΝΟΣ ΑΤΟΜΟΥ ΔΕΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΚΑΙ ΕΠΟΜΕΝΩΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ.

2. ΒΑΝΑΥΣΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Η βάναυση συμπεριφορά, η μεγαλύτερη πηγή της ανθρώπινης συμφοράς, είναι το αποτέλεσμα της βίας στην παιδική ηλικία, του πόνου και της αδιάλυτης θλίψης αυτής της κακοποίησης. Το κάποτε αδύναμο, πληγωμένο παιδί, γίνεται ο βάναυσος ενήλικος. Για να το κατανοήσουμε αυτό, πρέπει να καταλάβουμε ότι πολλές μορφές παιδικής κακοποίησης κυριολεκτικά βοηθούν το παιδί να γίνει βάναυσος ενήλικος.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη σωματική κακοποίηση, τη σεξουαλική και το συναισθηματικό εξευτελισμό.
Ο ψυχίατρος Bruno Bettelheim έπλασε μια νέα φράση γι αυτήν την πορεία: «Ταύτιση με τον βασανιστή». Η σωματική, η σεξουαλική και η συναισθηματική βία είναι τόσο τρομακτικές για το παιδί που αυτό δεν μπορεί να παραμείνει μέσα στον ίδιο του τον εαυτό όσο διαρκεί η κακοποίηση. Για να επιβιώσει από τον πόνο το παιδί χάνει κάθε αίσθηση για τη δική του ταυτότητα κι αντί γι αυτό ταυτίζεται με τον βασανιστή. Ο Bettelheim διεξήγαγε τις μελέτες του κυρίως μεταξύ των επιζώντων από τα Γερμανικά στρατόπεδα συγκεντρώσεων.
Σε μία από τις συναντήσεις στο εργαστήρι, μία γυναίκα άρχισε να διηγείται στην ομάδα μας ανατριχιαστικές λεπτομέρειες από την εμπειρία που είχε η μητέρα της σε ένα Ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Το εκπληκτικότερο σημείο στην ιστορία της ήταν ότι η μητέρα της τής είχε συμπεριφερθεί όπως οι Ναζί φύλακες είχαν συμπεριφερθεί στην ίδια. Την έφτυνε και την αποκαλούσε Εβραίικο γουρούνι και ήταν μόλις τριών χρόνων.
Οι σεξουαλικοί βιαστές επίσης, τις περισσότερες φορές αυτοί οι ίδιοι είχαν βιαστεί όταν ήταν παιδιά. Όταν παρενοχλούν παιδιά, αναπαριστάνουν την κακοποίηση που είχαν βιώσει στη δική τους παιδική ηλικία.
Όμως η βάναυση συμπεριφορά δεν είναι αποτέλεσμα πάντα κακοποίησης. Μερικοί γονείς «χαλάνε» τα παιδιά τους με το κανάκεμα και την υποχωρητικότητα, έτσι μαθαίνουν ότι είναι «ανώτερα» από τους άλλους. Αυτά τα παραχαϊδεμένα παιδιά φτάνουν να πιστεύουν ότι τους αξίζει ειδική μεταχείριση και ότι δεν κάνουν ποτέ λάθος. Χάνουν κάθε αίσθηση υπευθυνότητας, επειδή πιστεύουν ότι για τα προβλήματά τους πάντα κάποιος άλλος φταίει.

3. ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Κάθε παιδί έχει ανάγκη να το αγαπούν χωρίς όρους -τουλάχιστον στην αρχή. Χωρίς τα αντανακλαστικά μάτια ενός μη επιτιμητικού γονιού ή κηδεμόνα, ένα παιδί δεν έχει άλλον τρόπο να μάθει ποιός πραγματικά είναι. Ο καθένας μας ήταν «εμείς» πριν γίνει «εγώ». Είχαμε ανάγκη να γνωρίζουμε ότι «μετράγαμε», ότι μας έπαιρναν στα σοβαρά, και ότι κάθε κομμάτι μας ήταν αξιαγάπητο και αποδεκτό. Είχαμε επίσης ανάγκη να βασιστούμε στην αγάπη όσων μας φρόντιζαν. Αυτές ήταν οι υγιείς ναρκισσιστικές ανάγκες μας. Αν δεν τις ικανοποιήσουμε, η αίσθησή μας για το ΕΓΩ ΕΙΜΑΙ καταστράφηκε.
Το ναρκισσιστικά στερημένο μέσα παιδί μολύνει τον ενήλικο με μια ακόρεστη λαχτάρα για αγάπη, για προσοχή και τρυφερότητα. Οι απαιτήσεις του παιδιού θα σαμποτάρουν τις ενήλικες σχέσεις του, επειδή όσο πολλή αγάπη και να του δοθεί δεν είναι ποτέ αρκετή. Το ναρκισσιστικά στερημένο ενήλικο παιδί δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες του επειδή στην πραγματικότητα είναι ανάγκες παιδιού. Και τα παιδιά «χρειάζονται τους γονείς τους όλη την ώρα». Είναι σε κατάσταση ανάγκης από τη φύση, όχι από επιλογή. Οι ανάγκες ενός παιδιού είναι ανάγκες εξάρτησης, δηλαδή, ανάγκες που εξαρτώνται από άλλον για να ικανοποιηθούν. Μόνον ο θρήνος γι΄ αυτήν τη στέρηση θα επιφέρει τη θεραπεία. Μέχρι να γίνει αυτό, το ακόρεστο παιδί αχόρταγα θα αναζητάει την αγάπη και την εκτίμηση που αυτός ή αυτή δεν είχε στην παιδική ηλικία. Οι ανάγκες των ναρκισσιστικά στερημένων ενήλικων είναι διαφόρων ειδών:
*Απογοητεύονται σ’ όλες τις σχέσεις τους.
*Αναζητούν πάντα τον τέλειο εραστή που θα ικανοποιήσει όλες τους τις ανάγκες.
*Γίνονται εξαρτημένα άτομα. (Οι έξεις είναι μια απόπειρα να κλείσει κάποιος την τρύπα της ψυχής του. Οι σεξουαλικές, ερωτικές έξεις είναι κυρίαρχα παραδείγματα).
*Αναζητούν υλικές ανέσεις και χρήματα τα οποία θα τους προσδώσουν αίσθηση αξίας.
*Γίνονται ηθοποιοί και αθλητές γιατί χρειάζονται την αδιάκοπη κολακεία και το θαυμασμό του ακροατηρίου τους.
*Χρησιμοποιούν «τα ίδια τους τα παιδιά» για να ικανοποιήσουν τις ναρκισσιστικές τους ανάγκες. 

4. ΘΕΜΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ

Όταν αυτοί που φροντίζουν τα παιδιά είναι αναξιόπιστοι, τα παιδιά αναπτύσσουν ένα βαθύ αίσθημα δυσπιστίας. Ο κόσμος μοιάζει επικίνδυνος, εχθρικός και απρόβλεπτος. Έτσι, το παιδί πρέπει να είναι πάντα άγρυπνο και να ελέγχει τα πάντα. Φτάνει στο σημείο να πιστεύει, «Αν ελέγχω τα πάντα, τότε κανένας δεν θα με πιάσει στον ύπνο και δε θα με πληγώσει».
Ένα είδος τρέλας ελέγχου εμφανίζεται: Ο έλεγχος αποβαίνει έξη.
Ο Τ.φοβόταν τόσο πολύ μήπως βρεθεί εκτός ελέγχου ώστε δούλευε εκατό ώρες τη βδομάδα. Δεν παραχωρούσε καμιά υπευθυνότητα γιατί δεν εμπιστευόταν τους άλλους ότι κάνουν καλά τη δουλειά τους. Ήρθε σε μένα όταν η ελκώδης κολίτιδά τουχειροτέρεψε τόσο, ώστε έπρεπε να εισαχθεί στο νοσοκομείο.
Η τρέλα του ελέγχου προκαλεί σοβαρά προβλήματα στις σχέσεις. Δεν υπάρχει τρόπος να αποκτήσεις οικειότητα μ’ ένα σύντροφο που δε σε εμπιστεύεται. Η οικειότητα απαιτεί ο κάθε σύντροφος να δεχτεί τον άλλον «ακριβώς» όπως αυτός ή αυτή είναι.
Οι διαταραχές της εμπιστοσύνης προκαλούν ακρότητες. Είτε κάποιος εγκαταλείπει κάθε έλεγχο και εμπιστεύεται με ένα μωρόπιστο και αφελή τρόπο, εξαρτώμενος από τους άλλους και υπερεκτιμώντας τους, είτε αποσύρεται στην απομόνωση και την μοναξιά, υψώνοντας προστατευτικά τείχη που δεν επιτρέπουν σε κανένα να μπει μέσα.
Ο Patric Carnes, ειδικός στις έξεις, έχει επισημάνει ότι ένα άτομο που ποτέ δεν έμαθε να εμπιστεύεται, συγχέει την ένταση με την οικειότητα, την καταπίεση με την φροντίδα και τον έλεγχο με την ασφάλεια.
Το πρώτο αναπτυξιακό καθήκον στη ζωή είναι να καθιερωθεί μια βασική αίσθηση εμπιστοσύνης...Αν μπορούμε να εμπιστευτούμε τον κόσμο, μπορούμε να μάθουμε να εμπιστευόμαστε τους εαυτούς μας. Κι αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να εμπιστευόμαστε τις προσωπικές μας δυνάμεις, ιδέες, ερμηνείες, αισθήματα κι επιθυμίες.
Τα παιδιά μαθαίνουν την εμπιστοσύνη από τους αξιόπιστους κηδεμόνες. Μαμά και μπαμπά συνεπείς, με εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.

5. ΕΚΔΡΑΜΑΤΙΣΗ

Για να καταλάβουμε πώς το δικό μας πληγωμένο μέσα παιδί προβάλλει τις ανικανοποίητες ανάγκες της παιδικής ηλικίας και το αδιάλυτο τραύμα, χρειάζεται να καταλάβουμε ότι η «πρωταρχική κινητήρια δύναμη στη ζωή αυτή είναι το συναίσθημα». Το συναίσθημα είναι αυτό που μας ωθεί να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και να ικανοποιήσουμε τις βασικές μας ανάγκες.
*Ο θυμός μας «παρακινεί» να υπερασπίσουμε τον εαυτό μας, να πάρουμε θέση, να προστατεύσουμε το δίκιο μας.
*Η θλίψη μας προκαλεί δάκρυα εξαγνιστικά και βοηθητικά στην ανακούφιση της δυστυχίας μας. Θρηνούμε τις απώλειές μας, απελευθερώνοντας την ενέργειά μας για να την χρησιμοποιήσουμε στο παρόν. Όταν δεν μπορούμε να θρηνήσουμε, δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από το παρελθόν και όλη η συναισθηματική ενέργεια που σχετίζεται με τη δυσάρεστη κατάσταση, παγιώνεται. Αδιάλυτη και ανέκφραστη, προσπαθεί διαρκώς να διαλυθεί και επειδή δεν μπορεί να εκφραστεί με υγιή θλίψη, εκφράζεται με ανώμαλη συμπεριφορά. ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η «ΕΚΔΡΑΜΑΤΙΣΗ».
Η Μ. είναι ένα καλό παράδειγμα εκδραμάτισης: είδε τον βίαιο, αλκοολικό πατέρα της να κακοποιεί με λόγια και πράξεις τη μητέρα της και αυτή η σκηνή επαναλαμβανόταν συνεχώς κατά την παιδική της ηλικία. Η Μ. από τα τέσσερά της παρηγορούσε τη μητέρα της, όταν, αφού την έδερνε ο άντρας της, η μητέρα πήγαινε στο κρεβάτι της και τρέμοντας και βογγώντας προσκολλούνταν στη Μ. Κάποιες φορές ερχόταν κι ο πατέρας πίσω της φωνάζοντας, πράγμα που τρομοκρατούσε τη Μ. Η ΒΙΑ ΠΡΟΣ ΕΝΑ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ, ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΕΙ ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΛΑ ΜΕΛΗ.
«Ο ΑΥΤΟΠΤΗΣ ΜΑΡΤΥΡΑΣ ΒΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΘΥΜΑ ΒΙΑΣ».
Αυτό που χρειαζόταν η Μ. στην παιδική ηλικία ήταν να εκφράσει τον τρόμο της και να απαλλαχτεί από τη θλίψη της.Όμως δεν υπήρχε κανένας για να την βοηθήσει να διαλύσει την ανέκφραστη θλίψη της. Μεγαλώνοντας προσπαθούσε να βρίσκει συνεχώς άντρες και γυναίκες που θα έπαιζαν το ρόλο του στοργικού γονιού γι' αυτήν. Είχε κάνει δύο κτηνώδεις γάμους και είχε πολλές προσβλητικές σχέσεις. Το επάγγελμά της; «Ειδικευμένη σύμβουλος για τη θεραπεία κακοποιημένων γυναικών».
Η Μ. έκανε εκδραμάτιση του τραύματος της παιδικής της ηλικίας. Φρόντιζε κακοποιημένες γυναίκες και δημιουργούσε σχέσεις με προσβλητικούς άντρες. Φρόντιζε τους άλλους, αλλά κανένας δε φρόντιζε αυτήν. Η αδιάλυτη συναισθηματική ενέργεια από το παρελθόν εκφραζόταν με το μόνο τρόπο που μπορούσε- με την «εκδραμάτιση» ή την εκ νέου αναπαράσταση, που είναι ένας από τους πιο καταστροφικούς τρόπους με τους οποίους το πληγωμένο μέσα μας παιδί σαμποτάρει τη ζωή μας. Η ιστορία της Μ. είναι συνταρακτικό παράδειγμα του καταναγκασμού επανάληψης του παρελθόντος. «Ίσως αυτή τη φορά να τα καταφέρω», λέει το πληγωμένο μέσα παιδί της Μ. «Ίσως αν είμαι τέλεια και δώσω στον μπαμπά ό,τι χρειάζεται, θα μετράω γι αυτόν και θα μου δείξει αγάπη και στοργή». Αυτή είναι η μαγική σκέψη ενός παιδιού, όχι η λογική σκέψη ενός ενήλικου. Αυτό πρέπει να το καταλάβουμε.
Άλλα παραδείγματα συμπεριφοράς εκδραμάτισης είναι:
-Αναπαράσταση της βίας σε άλλους
-Κάνουμε και λέμε στα παιδιά μας όσα είπαμε ότι ποτέ δε θα λέγαμε ή θα κάναμε.
-Αναίτια χρονική παλινδρόμηση -νεύρα, μούτρα κ.λ.π.
-Επαναστάτης χωρίς αιτία
-Εφαρμογή εξιδανικευμένων γονεϊκών κανόνων.

ΕΚΔΡΑΜΑΤΙΣΗ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ ΤΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
Τιμωρούμε τον εαυτό μας με τον ίδιο τρόπο που μας τιμωρούσαν στην παιδική ηλικία. Το αδιάλυτο συναίσθημα από το παρελθόν συχνά στρέφεται εναντίον του εαυτού.
Ο Δ., για παράδειγμα, δεν επιτρεπόταν ποτέ να εκφράσει θυμό όταν ήταν παιδί. Ένιωθε μεγάλο θυμό για τη μητέρα του, επειδή δεν του επέτρεπε ποτέ να κάνει κάτι μόνος του. Ακριβώς τη στιγμή που άρχιζε μια δουλειά, η μητέρα θα έμπαινε στη μέση και θα έλεγε κάτι τέτοιο: «Η μανούλα θα βοηθήσει το μικρό της βραδυκίνητο τεμπελάκο», ή «<το κάνεις τέλεια, αλλά άσε τη μαμά, να σου δώσει ένα χεράκι». Αυτό ο Δ. το επέτρεπε ακόμη και τώρα, ως ενήλικος. Η μαμά του έκανε γι’ αυτόν, ό,τι μπορούσε να κάνει ο ίδιος. Έτσι ο Δ. έστρεψε το θυμό του προς τα μέσα, ενάντια στον εαυτό του. Το αποτέλεσμα ήταν να νιώθει καταπιεσμένος, απαθής, ανόητος και αδύναμος να επιτύχει τους στόχους της ζωής του.
Συναισθηματική ενέργεια που προβάλλεται προς τα μέσα μπορεί να προκαλέσει σοβαρά σωματικά προβλήματα, όπως γαστρεντερικές διαταραχές, πονοκεφάλους, πόνους στο λαιμό, έντονη μυϊκή ένταση, αρθρίτιδα, άσθμα, καρδιακά... Το να είσαι επίσης επιρρεπής στα ατυχήματα, είναι μια άλλη μορφή αυτής της συμπεριφοράς, τιμωρούμε τον εαυτό μας με τα ατυχήματα.

6. ΜΑΓΙΚΗ ΠΙΣΤΗ

Μαγική είναι η πίστη ότι ορισμένες λέξεις, χειρονομίες ή μορφές συμπεριφοράς μπορούν να αλλάξουν την πραγματικότητα. Οι δυσλειτουργικοί γονείς συχνά ενισχύουν τη μαγική σκέψη των παιδιών τους. Για παράδειγμα, αν λέτε στα παιδιά ότι η συμπεριφορά τους είναι άμεσα υπεύθυνη για τα αισθήματα κάποιου άλλου, τους διδάσκετε μαγική λογική. Μερικές κοινές φράσεις είναι: «Σκότωσες τη μάνα σου» «Κοίτα τι έκανες! Ικανοποιήθηκες τώρα που σύγχυσες τη μάνα σου;»
Η Π. είχε παντρευτεί πέντε φορές μέχρι τα 32 της χρόνια. Πίστευε ότι ο γάμος θα έλυνε όλα της τα προβλήματα. Αν μπορούσε «απλώς» να βρει τον κατάλληλο άντρα, όλα θα τακτοποιούνταν. Αυτή η πίστη είναι μαγική. Υπονοεί ότι κάποιο γεγονός ή κάποιο πρόσωπο θα μπορούσε να αλλάξει την πραγματικότητα χωρίς η ίδια να κάνει κάτι για να αλλάξει τη συμπεριφορά της.
Είναι φυσικό ένα παιδί να σκέφτεται μαγικά. Αλλά αν είναι πληγωμένο λόγω των ανικανοποίητων αναγκών εξάρτησης, δε μεγαλώνει στην πραγματικότητα. Γίνεται ενήλικος μολυσμένος από τη μαγική λογική του παιδιού.
Μορφές μαγικής πίστης είναι:
-Αν έχω χρήματα, θα είμαι εντάξει.
-Αν ο εραστής μου με αφήσει θα πεθάνω/δεν θα τα καταφέρω.
-Ένα δίπλωμα θα με κάνει έξυπνο.
-Αν προσπαθήσω πολύ, ο κόσμος θα με ανταμείψει, κ.α.
Τα παιδιά γαλουχούνται με ιστορίες γεμάτες μαγεία, τα γνωστά σε όλους μας παραμύθια. Τα παραμύθια είναι ιστορίες με μαγικές προσδοκίες και συμβολισμούς σε μυθικά πλαίσια, ενώ οι εικόνες που ταυτίζονται με το κάθε φύλο διαφοροποιούνται μέσα στο ίδιο παραμύθι. Όπως και τα όνειρα, έτσι και τα παραμύθια μιλούν μέσα από τις εικόνες και πολλά παραπέμπουν σε συμβολικές καταστάσεις για την ανακάλυψη της ταυτότητας του φύλου μας. Ένα παιδί αδυνατεί να κατανοήσει την συμβολική σημασία ενός παραμυθιού και αντιλαμβάνεται τα στοιχεία του σε πραγματικό επίπεδο.
Ωστόσο μεγαλώνοντας ένας υγιής ενήλικας έχει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται τους συμβολισμούς που περιλαμβάνει. Ένας ενήλικας που κουβαλά ένα πληγωμένο παιδί μέσα του εξακολουθεί να λαμβάνει τους συμβολισμούς κυριολεκτικά, με αποτέλεσμα να προσδοκά το μαγικό τέλος του «..Και ζήσανε αυτοί καλά και εμείς καλύτερα»!


9. ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑΣ

 Πολλοί ενήλικες-παιδιά παλινδρομούν ανάμεσα στον φόβο της εγκατάλειψης και τον φόβο του καταποντισμού της προσωπικότητάς τους. Κάποιοι είναι μόνιμα απομονωμένοι επειδή φοβούνται να αφεθούν στις εκδηλώσεις αγάπης ενός άλλου προσώπου, ενώ κάποιοι αρνούνται να διακόψουν καταστροφικές σχέσεις επειδή φοβούνται να μείνουν μόνοι. 
Ο Χ. για παράδειγμα, έχει ένα πρότυπο σχέσης, που είναι να ερωτευτεί τρελά μια γυναίκα και από τη στιγμή που αποκτά οικειότητα μαζί της, αρχίζει να απομακρύνεται και να ξεκόβει από αυτήν. Αυτό το κάνει, συγκεντρώνοντας λίγο-λίγο έναν «κατάλογο επικρίσεων». Ο κατάλογος περιλαμβάνει συνήθως ασήμαντες ιδιομορφίες συμπεριφοράς, για τις οποίες ο Χ. αρχίζει  να καβγαδίζει.. Η σύντροφος τις περισσότερες φορές αποσύρεται στον εαυτό της και «του κρατάει μούτρα» για μια – δυο μέρες, κατόπιν τα «ξαναφτιάχνουν», κάνουν παθιασμένα έρωτα και μοιράζονται ξανά τα πάντα μέχρι ο Χ. να  νιώσει πάλι ότι «πνίγεται» και να ξαναρχίσουν τα ίδια.
Η Α. παραμένει τριάντα χρόνια σ’ ένα χωρίς πάθος γάμο. Ο άντρας της είναι μανιακός «γυναικάς», η ίδια ξέρει μερικές από τις περιπέτειές του -τον «έπιασε στο κρεβάτι» με μία από αυτές- και όταν ρωτήθηκε γιατί παρέμενε σε αυτόν τον γάμο, απάντησε ότι «αγαπούσε» τον άντρα της. Αυτή η γυναίκα συγχέει την εξάρτηση με την αγάπη. Η εξάρτησή της, που παρουσίαζε ως αγάπη, είναι ριζωμένη στον βαθύ της φόβο της εγκατάλειψης. (ο πατέρας της την είχε εγκαταλείψει όταν ήταν δύο ετών και δεν τον ξαναείδε από τότε).
ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΔΥΟ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ, ΤΟ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΛΗΓΩΜΕΝΟ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΠΑΙΔΙ.
Το πληγωμένο μέσα μας παιδί δεν μας αφήνει να αναπτύξουμε οικειότητα στις σχέσεις, καθώς δεν έχει την αίσθηση του αυθεντικού του εαυτού. Το πληγωμένο παιδί έχει ήδη βιώσει ένα μεγάλο πλήγμα, που είναι η απόρριψη του αυθεντικού εαυτού, καθώς δεν πήρε την επιβεβαίωση που είχε ανάγκη από τον γονιό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός ψεύτικου εαυτού, που συμπεριφέρεται με τον τρόπο που θεωρεί πως πρέπει να συμπεριφέρεται για να πιστέψει ότι το αγαπούν.
Βαθμιαία, ο ψεύτικος εαυτός γίνεται αυτός που το άτομο νομίζει πραγματικά ότι είναι. Ξεχνάει ότι ο ψεύτικος εαυτός είναι μια προσαρμογή, ένας ρόλος βασισμένος σε ένα σενάριο που κάποιος άλλος έγραψε.
ΕΙΝΑΙ ΑΔΥΝΑΤΟ ΝΑ ΝΙΩΣΕΙΣ ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑ ΑΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙΣ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΣΟΥ.
Πώς μπορείς να μοιραστείς τον εαυτό σου με έναν άλλον, όταν δεν ξέρεις στην πραγματικότητα ποιος είσαι; Πώς μπορεί κάποιος άλλος να σε γνωρίσει αν δεν ξέρεις εσύ ποιος πραγματικά είσαι; 
Χωρίς ασφαλή όρια δεν μπορούμε να ξέρουμε που τελειώνουμε εμείς και που αρχίζουν οι άλλοι (σωματικά-σεξουαλικά-συναισθηματικά-διανοητικά-θρησκευτικά).  Δεν μπορούμε να πούμε όχι και δεν ξέρουμε τι θέλουμε, πράγματα που είναι κρίσιμες μορφές συμπεριφοράς για την καθιέρωση της οικειότητας.
Αν ένα παιδί δεν μπορέσει να ικανοποιήσει τις κατάλληλες για την ηλικία του αναπτυξιακές ανάγκες, θα καθηλωθεί σ’ αυτό το στάδιο ανάπτυξης. 
Η οικειότητα απαιτεί δύο ολοκληρωμένους ανθρώπους που τιμούν ο ένας τον άλλον ως άτομα.

10. ΑΠΕΙΘΑΡΧΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ 

Η λέξη discipline=πειθαρχία  προέρχεται από την λατινική λέξη disciplina που σημαίνει «διδασκαλία». Όταν διδάσκουμε πειθαρχία τα παιδιά, τα μαθαίνουμε πώς να είναι περισσότερο δημιουργικά και να έχουν φιλικές σχέσεις μεταξύ τους στη ζωή. 
Όπως είπε ο M.Scott Peck, η πειθαρχία είναι ένας τρόπος για να περιορίσουμε τα βάσανα της ζωής. Μαθαίνουμε ότι αν λέμε την αλήθεια, αν αναβάλλουμε την άμεση ικανοποίηση των αναγκών μας, αν είμαστε υπεύθυνα άτομα μπορούμε να επαυξήσουμε τις χαρές και τις απολαύσεις της ζωής.

Το παιδί έχει ανάγκη από γονείς που λειτουργούν με βάση την αυτοπειθαρχία και δεν την απαιτούν μόνο από το παιδί. Μαθαίνουν από αυτό που οι γονείς τους στην πράξη κάνουν, όχι από αυτό που λένε ότι κάνουν. Όταν οι γονείς δεν είναι πρότυπα πειθαρχίας, το παιδί γίνεται απείθαρχο. Όταν οι γονείς τιμωρούν αυστηρά (και δεν κάνουν όσα λένε) το παιδί γίνεται υπερ-πειθαρχικό. 
Το απείθαρχο μέσα μας παιδί είναι φυγόπονο, χρονοτριβεί, αρνείται να αναβάλλει την άμεση ικανοποίηση των αναγκών του, επαναστατεί, είναι ισχυρογνώμων και αδιάλλακτο και δρα ενστικτωδώς χωρίς σκέψη. 
Το υπερ-πειθαρχικό παιδί είναι άκαμπτο, έμμονο, υπερβολικά ελεγχόμενο και υπάκουο, ευχαριστεί τους άλλους και είναι παγιδευμένο στη ντροπή και την ενοχή. 
Οι περισσότεροι από μας που έχουμε ένα πληγωμένο μέσα μας παιδί ταλαντεύονται ανάμεσα στην απείθαρχη και υπερ-πειθαρχική συμπεριφορά.

11.ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ / ΚΑΤΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Το πληγωμένο μέσα μας παιδί είναι η μεγαλύτερη αιτία για τις εξαρτήσεις και την εξαρτημένη συμπεριφορά.
Έγινα αλκοολικός σε νεαρή ηλικία. Ο πατέρας μου, επίσης αλκοολικός, σωματικά και συναισθηματικά με εγκατέλειψε όταν ήμουν παιδί. Ο χρόνος του ήταν πιο πολύτιμος από μένα. Επειδή δεν ήταν ποτέ παρών ως πρότυπο συμπεριφοράς για μένα, ποτέ δεν δέθηκα μαζί του, ποτέ δεν είχα την εμπειρία του να σε αγαπάει και να σε τιμάει ένας άντρας. Επομένως ποτέ δεν αγάπησα τον εαυτό μου «ως άντρας».
Στα πρώτα εφηβικά μου χρόνια γύριζα με άλλα -χωρίς πατέρα- αγόρια. Πίναμε και γυρίζαμε με πόρνες για ν’ αποδείξουμε τον ανδρισμό μας. Από τα 15 χρόνια μου μέχρι τα 30, έπινα κι έκανα χρήση ναρκωτικών καθ’ έξη. Στις 11 Δεκεμβρίου 1965, σταμάτησα να πίνω. Σταμάτησε η εξάρτησή μου από χημικές ουσίες, όμως συνεχιζόταν η εξαρτημένη συμπεριφορά μου. Κάπνιζα, δούλευα και έτρωγα καθ’ έξη.
Δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι ο γενετικός παράγων με προδιάθεσε στον αλκοολισμό μου. Ο παράγων κληρονομικότητα όμως, δεν αρκεί για να εξηγήσει τον αλκοολισμό. ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΛΚΟΟΛΙΚΩΝ ΔΕΝ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΛΚΟΟΛΙΚΑ.
Τα 25 χρόνια που έχω δουλέψει με αλκοολικούς, τοξικομανείς και έφηβους τοξικομανείς, δεν βρήκα ποτέ ένα άτομο του οποίου η εξάρτηση να ήταν μόνο χημική, παρά το γεγονός ότι κάποιες χημικές ουσίες συνηθίζονται πολύ γρήγορα. Ο ΚΟΙΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΝ ΠΟΥ ΠΑΝΤΟΤΕ ΕΥΡΙΣΚΑ ΗΤΑΝ ΤΟ ΠΛΗΓΩΜΕΝΟ ΜΕΣΑ ΠΑΙΔΙ. Αυτό είναι η ακόρεστη ρίζα κάθε καταναγκαστικής / εξαρτημένης συμπεριφοράς. Η δική μου απόδειξη γι αυτό είναι πως όταν σταμάτησα ν πίνω καθ’ έξη στράφηκα σε άλλες μορφές αλλαγής της διάθεσης: δούλευα, έτρωγα, κάπνιζα καθ’ έξη, πράγμα που οφειλόταν στις ακόρεστες ανάγκες του πληγωμένου μέσα μου παιδιού. Όπως όλα τα παιδιά των αλκοολικών οικογενειών, ήμουν συναισθηματικά εγκαταλειμμένος.
Για το παιδί, η εγκατάλειψη είναι θάνατος. Για να ικανοποιήσω τις δυο πιο βασικές μου ανάγκες επιβίωσης – οι γονείς μου είναι εντάξει και εγώ «μετράω»-- , έγινα ο συναισθηματικός σύζυγος της μητέρας μου και ο γονιός του μικρότερου αδερφού μου. Το να «βοηθώ» αυτήν και τους άλλους μ’ έκανε να νιώθω ότι ήμουν εντάξει.
Μου έλεγαν και το πίστευα ότι ο μπαμπάς με αγαπούσε αλλά ήταν πολύ άρρωστος για να μου το δείξει και ότι η μαμά ήταν μια αγία. Έτσι, συγκροτήθηκα από επιλεγμένες αντιλήψεις, απωθημένα συναισθήματα και ψεύτικες πεποιθήσεις. Μέσα από αυτά ερμήνευα όλες τις νέες εμπειρίες της ζωης μου.
Η προσαρμογή εκείνου του αρχέγονου παιδιού μου επέτρεψε να επιβιώσω από την παιδική μου ηλικία, αλλά ήταν ανεπαρκές φίλτρο για την επιβίωση στην ενήλικη ζωή.
Το να αντιληφθούμε ότι το πληγωμένο μέσα μας παιδί είναι ο πυρήνας της καταναγκαστικής / εξαρτημένης συμπεριφοράς, μας βοηθάει να δούμε την εξάρτηση σε ένα πολύ ευρύτερο πλαίσιο.
Η εξάρτηση είναι μια παθολογική σχέση προς κάθε μορφή αλλαγής της διάθεσης, η οποία έχει καταστροφικές για τη ζωή συνέπειες.
Οι «στοματικές» εξαρτήσεις αλλάζουν συνταρακτικά την διάθεση.
Το αλκοόλ και τα ναρκωτικά το ίδιο.
Υπάρχουν και πολλοί άλλοι τρόποι που αλλάζουν τα συναισθήματα: είναι οι εξαρτήσεις δράσης (εργασία, αγορές, χαρτοπαιξία, σεξ, θρησκευτικές ιεροτελεστίες), οι γνωστικές (με την «σκέψη» αποφεύγουμε τα συναισθήματα- όλες οι εξαρτήσεις έχουν ένα στοιχείο σκέψης, που ονομάζεται «ψυχαναγκασμός»-, οι συναισθηματικές (τα συναισθήματα μπορεί να είναι εθιστικά. Ήμουν οργισμένος για χρόνια. Η οργή κάλυπτε τον πόνο μου και την ντροπή. Όταν οργιζόμουν, ένιωθα δυνατός και ισχυρός-όχι ευάλωτος και αδύναμος. Οι εθισμένοι στον φόβο καταστροφολογούν και τρομερολογούν. Ανησυχώντας για όλα, τρελλαίνουν τους άλλους. Για τους εθισμένους στη λύπη και στη θλίψη, αυτά έχουν γίνει γι αυτούς, η υπαρξιακή τους κατάσταση. Αυτοί τους οποίους τρέμω είναι οι εθισμένοι στη χαρά. Είναι τα καλά αγόρια και κορίτσια που αναγκάστηκαν να χαμογελούν και να είναι κεφάτα. Σα να έχει παγώσει το χαμόγελο στα πρόσωπά τους. Οι εθισμένοι στη χαρά δεν βλέπουν ποτέ τίποτα άσχημο. Θα χαμογελούν όταν σου λένε ότι πέθανε η μητέρα τους. Είναι τρομακτικό).και οι εξαρτήσεις από πράγματα (τα χρήματα είναι το πιο συνηθισμένο «πράγμα» έξη).
Στον πυρήνα των περισσότερων έξεων, άσχετα με το γενετικό παράγοντα, υπάρχει το πληγωμένο μέσα παιδί, το οποίο βρίσκεται σε συνεχή κατάσταση λαχτάρας και ακόρεστης ανάγκης.

12. ΔΙΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

Ο μεγάλος αναπτυξιακός ψυχολόγος Jean Piaget ονόμασε τα παιδιά «ξένους στη λογική». Δε σκέφτονται όπως οι ενήλικες. Τα παιδιά είναι απόλυτα. Η ιδιότητα αυτή της σκέψης ενός παιδιού εκδηλώνεται με μια «όλα ή τίποτα» πόλωση. Αν δεν μ’ αγαπάς, με μισείς.
Το παιδί καθώς μεγαλώνει έχει ανάγκη από υγιή πρότυπα για να μπορέσει να μάθει να ξεχωρίζει τη σκέψη από το συναίσθημα- «να σκέπτονται τα συναισθήματα και να νιώθουν τη σκέψη». Αν το παιδί μάθει να διαχωρίζει τη σκέψη από το συναίσθημα, μεγαλώνοντας μπορεί να χρησιμοποιήσει τη σκέψη σαν ένα τρόπο για να αποφύγει τα οδυνηρά συναισθήματα που βιώνει.
Δύο παραδείγματα διαστρέβλωσης της σκέψης είναι «η γενίκευση» (γίνεται διαστρέβλωση όταν τη χρησιμοποιούμε για να μας αποσπάσει από τα συναισθήματά μας) και «η λεπτολογία» (όταν η λεπτολογία- έμφαση στις λεπτομέρειες- χρησιμεύει για να μας αποσπάσει από τα οδυνηρά συναισθήματά μας, τότε διαστρεβλώνει την πραγματικότητα της ζωής μας. Αν απορροφηθούμε σε συμπεριφορές τελειομανίας δίνοντας έμφαση στη λεπτομέρεια αποφεύγουμε τα συναισθήματα της ανεπάρκειας που νιώθουμε).
Μια πραγματικά διαστρεβλωμένη μορφή της γενίκευσης είναι η τρομερολογία. Τρομερολογούμε όταν κάνουμε αφηρημένες υποθέσεις για το μέλλον. «Τι θα γίνει αν το ΙΚΑ δεν έχει χρήματα όταν εγώ πρόκειται να βγω στη σύνταξη;».Η τρομακτική αυτή σκέψη δεν είναι γεγονός αλλά απλή υπόθεση και αυτός που τη σκέφτεται κυριολεκτικά τρομοκρατεί τον εαυτό του. ΤΟ ΠΛΗΓΩΜΕΝΟ ΜΕΣΑ ΠΑΙΔΙ ΣΥΧΝΑ ΣΚΕΦΤΕΤΑΙ ΕΤΣΙ.

13. ΤΟ ΚΕΝΟ-ΑΠΑΘΕΙΑ/ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

Το πληγωμένο μέσα μας παιδί μολύνει επίσης την ενήλικη ζωή με μια χαμηλού βαθμού κατάθλιψη που τη βιώνουμε ως κενότητα. Η κατάθλιψη προκαλείται από την προσπάθεια του παιδιού να υιοθετήσει ένα ψεύτικο εαυτό, εγκαταλείποντας τον αληθινό εαυτό του. Αυτή η εγκατάλειψη σημαίνει την ύπαρξη ενός κενού μέσα μας. «Τρύπα στην ψυχή κάποιου»
Όταν ένα άτομο χάσει τον αυθεντικό εαυτό του, χάνει την επαφή με τα αληθινά αισθήματα, τις ανάγκες και τις επιθυμίες του. Αντί γι αυτά βιώνει αισθήματα που απαιτούνται από τον ψεύτικο εαυτό του.Π.χ. το «να είσαι καλός» είναι κοινό συστατικό του ψεύτικου εαυτού. Μια «καλή γυναίκα» ποτέ δεν εκφράζει θυμό ή απογοήτευση.
Το να έχεις ψεύτικο εαυτό σημαίνει να «παίζεις» κάποιο ρόλο. Ο αληθινός εαυτός δεν είναι ποτέ παρών.
Το να νιώθεις κενός είναι ένα είδος χρόνιας κατάθλιψης, επειδή συνεχώς πενθούμε την απώλεια του αληθινού εαυτού μας.
Η αίσθηση του κενού επίσης βιώνεται σαν απάθεια. Οι ενήλικες-παιδιά συχνά παραπονιούνται ότι η ζωή τους είναι ανιαρή και χωρίς νόημα.
Όταν το μέσα μας παιδί πληγώνεται, νιώθουμε κενοί και μελαγχολικοί. Είμαστε στη ζωή χωρίς να μετέχουμε. Αυτή η αίσθηση του κενού οδηγεί στη μοναξιά. Ακόμα κι όταν οι άνθρωποι μας θαυμάζουν, νιώθουμε μόνοι. Αφού δεν είμαστε αυτό που πραγματικά είμαστε, δεν είμαστε ποτέ αληθινά παρόντες.
Η αίσθηση του κενού που βιώνουν οι ενήλικες-παιδιά είναι σαν τον χρόνιο πονοκέφαλο. Όταν κανείς υποφέρει χρόνια, το μόνο που σκέφτεται είναι ο εαυτός του, έτσι βλέπουμε ότι το πληγωμένο μέσα μας παιδί μολύνει την ενήλικη ζωή μας και με τον εγωκεντρισμό.
                                              ΤΕΛΟΣ

ΤΟ ΤΡΑΥΜΑ

Για τον Ferenczi (1873-1933) το τραύμα βιώνεται σαν μια έντονη αγωνία φόβου που οδηγεί στην ψυχολογική εμπειρία του θανάτου, που σημαίνει ότι πρέπει να συμβεί μια βασική ρήξη προκειμένου να επιβιώσει ο άνθρωπος από το τραύμα, αν και μετά αυτό οδηγεί σε πολυδιάσπαση:  Μέρος του ανθρώπου παραμένει νεκρό, ενώ ένα άλλο αρχίζει να ξαναλειτουργεί. Μέσα στην τραυματική εμπειρία υπάρχει μόνο αγωνία, δεν υπάρχουν λόγια και δεν υπάρχει ικανότητα να σκεφτείς. Έξω από το τραύμα υπάρχουν λέξεις και έλλογα λόγια αλλά δεν υπάρχει πραγματική σύνδεση με το τραύμα. Έτσι όταν κανείς δουλεύει με ανθρώπους που έχουν τραυματικές εμπειρίες πάντα έρχεται σε επαφή με μια διπλή πραγματικότητα, από τη μια μεριά υπάρχει ένας άνθρωπος που μπορεί να μας μιλήσει, να σκεφτεί και να μας πει για το γεγονός και από την άλλη ένας άνθρωπος χαμένος μέσα στην εμπειρία του θανάτου και του τρόμου που καμία λέξη δεν μπορεί να την περιγράψει.
Μόνο όταν ο θεραπευτής μπορέσει να συνδεθεί με την αγωνία του φόβου μπορεί να προσφέρει τον ασφαλή χώρο για να μπορέσει ο άνθρωπος να μπει σε μια διαδικασία επαναφομοίωσης. Η διαδικασία είναι δύσκολη γιατί κανένας δε θέλει να βρεθεί στη θέση του τρόμου αυτού. Και αντί να το βιώνει αυτό μόνος του στους εφιάλτες του είναι καλύτερα να το κάνει με κάποιον άλλον μέσα σε μια ζωντανή σχέση.
Ο άνθρωπος είναι ένας οργανισμός που έχει συγκεκριμένα όργανα για να εκτελέσει τις αναγκαίες ψυχικές λειτουργίες (νευρικές, διανοητικές δραστηριότητες). Σε στιγμές μεγάλης ανάγκης, όταν το ψυχικό σύστημα αποδεικνύεται ανίκανο να ανταποκριθεί ή όταν αυτά τα συγκεκριμένα όργανα ή λειτουργίες (νευρικές και ψυχικές) έχουν βίαια καταστραφεί, τότε οι αρχέγονες ψυχικές δυνάμεις αφυπνίζονται και θα είναι αυτές οι δυνάμεις που θα αναζητήσουν να ξεπεράσουν την αποδιοργάνωση, τη διάλυση. Τέτοιες στιγμές όταν το ψυχικό σύστημα καταρρέει, ο οργανισμός αρχίζει να σκέπτεται. Το να σκέφτεσαι με το σώμα, σημαίνει υστερία.(ΚΛΙΝΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ FERENCZI 10-1-1932)

ΤΑ ΑΥΤΟΑΝΟΣΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ, ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ

Το σώμα μας είναι ένα θείο δώρο, είναι μια τέλεια δημιουργία γεμάτη σοφία και αγάπη, είναι μια μικρογραφία όλου του σύμπαντος.

Ο Ιπποκράτης έλεγε ότι κάθε νόσος ξεκινά πρώτα από την ψυχή και μετά καταλήγει στο σώμα. Και πριν αποφασίσουμε ποια θεραπεία θα ακολουθήσουμε για το σώμα, πρέπει πρώτα να έχουμε θεραπεύσει το τραύμα της ψυχής.

Τα κύτταρά μας λειτουργούν με νοημοσύνη, ευφυΐα και πνευματικότητα εκεί είναι καταγεγραμμένα τα πάντα, όλα όσα είμαστε, όλα όσα έχουμε, όλη η μοναδικότητα της ύπαρξής μας κατοικεί εκεί. Όταν το συνειδητοποιήσουμε μπορούμε να κάνουμε τεράστιες αλλαγές, αρχικά στην υγεία μας αλλά και σε όλη την πραγματικότητα που ζούμε. Το ανθρώπινο σώμα έχει ανάγκη από σωματική άσκηση, την κατάλληλη για τον καθένα διατροφή, αποτοξίνωση, την θεραπευτική επαφή με τη φύση και πάνω από όλα αγάπη.

 Τα πάντα μας προσφέρονται σε αφθονία όταν επιλέξουμε τη φυσική φροντίδα και είμαστε συνειδητοί σε αυτά που τρώμε, η γη παρέχει όλα τα αγαθά για να θεραπευτεί το σώμα.

«Ψυχής γαρ όργανον το σώμα».
Ιπποκράτης

Είναι τραγικό σήμερα να μην γνωρίζουμε καν την τεράστια δύναμη της ψυχικής μας κατάστασης αλλά και των σκέψεων που προέρχονται από αυτήν, και πως ακριβώς λειτουργεί όλο αυτό και επηρεάζει το σώμα μας. Μόνο τα τελευταία χρόνια η σύγχρονη ιατρική άρχισε να μελετά και να αποδέχεται την επίδραση των σκέψεων στην υγεία μας.

Έχει αποδειχθεί πλέον ότι ανάλογα με τον τύπο των σκέψεων μας ο εγκέφαλος μας κάνει και ανάλογες συνάψεις, στέλνοντας τα ανάλογα μηνύματα-εντολές στα κύτταρα μας.

Για παράδειγμα σε έναν άνθρωπο που είναι μόνιμα δυστυχισμένος ή καταθλιπτικός το σώμα του βρίσκεται σε συνεχή άμυνα με αποτέλεσμα να επιτίθεται στα ίδια του τα κύτταρα. Τα λεγόμενα αυτοάνοσα νοσήματα είναι δημιουργίες του ίδιου του σώματος που προσπαθεί να καταπολεμήσει την δυστυχία του εαυτού του.

Μη γνωρίζοντας μέχρι σήμερα το γιατί γίνεται αυτό, το είχαν αποδώσει σε κληρονομικούς παράγοντες ή σε άγχος. Που βέβαια αυτό που “κληρονομείται” από τον ασθενή γονέα είναι το ψυχικό του πρόβλημα πού πολύ εύκολα μπορεί να “εναποθέσει” στο παιδί του.

Τα παιδιά είναι πάντα ο εύκολος στόχος για έναν προβληματικό γονέα. Γιατί είναι πάντα ανοιχτά σε εκείνον και του έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη, με αποτέλεσμα εκείνος να ξεφορτώνει πάνω τους όλα του τα ψυχολογικά προβλήματα, τις ανασφάλειες και την δυστυχία του, με αποτέλεσμα τα παιδιά να αναπτύσσουν ακριβώς το ίδιο μοτίβο. Και αυτό το ονομάζουμε κληρονομικότητα……

Ο άλλος μεγάλος “ένοχος” το άγχος, μας επηρεάζει αρνητικά προκαλώντας υπερβολική έκκριση κορτιζόλης στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα να έχουμε μόνιμο αίσθημα της ανασφάλειας, και την πεποίθηση ότι τίποτα δεν θα πάει καλά.
Και φυσικά, δεν πάει εφόσον οι ίδιοι βάζουμε σε άμεση εφαρμογή το καταστροφικό, απόλυτα δικό μας δημιούργημα, που ονομάσαμε “ο νόμος του Μέρφι”. Για να εκδηλωθεί όμως ένα νόσημα αυτοάνοσο ή μη, χρειάζεται ένα ισχυρό υπόβαθρο.
Συνήθως οι άνθρωποι που εκδηλώνουν χρόνια νοσήματα φέρουν πολύ ισχυρά ψυχικά τραύματα που πολλές φορές (αλλά όχι πάντα) δεν τα θυμούνται καν. Υπάρχουν μέσα στον υποσυνείδητο νου ενώ ο συνειδητός έχει μπλοκάρει την συγκεκριμένη μνήμη.
Επίσης αιτία εκδήλωσης της νόσου μπορεί να είναι ένα πολύ ισχυρό συναισθηματικό σοκ, ή ένα έντονα αρνητικό συναίσθημα και σ’αυτές τις περιπτώσεις το νόσημα εμφανίζεται άμεσα.

Κάθε αρνητική σκέψη ρίχνει το βιομαγνητικό-ηλεκτρικό φορτίο του κυττάρου κάτω από τα 50 μιλιβόλτ, με άριστο τα 85 με 100. Αν μείνει έτσι κάποιες μέρες γίνεται νόσος ενώ αν συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω συνεχόμενων αρνητικών αισθημάτων και αρνητικών σκέψεων και διάθεσης, μετατρέπεται σε χρόνιο νόσημα.

Σήμερα υπάρχουν ομάδες σε μεγάλα πανεπιστήμια ανά τον κόσμο που μελετούν όλο αυτό το κομμάτι. Και όποιος ανατρέξει σε αξιόπιστα ιατρικά περιοδικά του εξωτερικού βρίσκει δημοσιευμένα αποτελέσματα που αποδεικνύουν ακριβώς αυτό. Ότι όλες τις ασθένειες εμείς τις δημιουργούμε, γιατί με κάποιο τρόπο χρειάζεται να αποφορτιστούμε από όλον αυτό τον αρνητισμό που κουβαλάμε μέσα μας. Οπότε σωματοποιούμε το πρόβλημα και το κάνουμε ασθένεια.

Το θετικό και πολύ ελπιδοφόρο είναι ότι αρχίζουν σιγά σιγά να βγαίνουν νέοι γιατροί με ανοιχτά μυαλά, (γιατί είναι απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν ανοιχτά μυαλά για μπορέσουν να ξεφύγουν από τον ιατρικό δογματισμό), που αντιμετωπίζουν πλέον τον ασθενή ολιστικά συνδυάζοντας την κλασσική ιατρική με της εναλλακτικές θεραπείες.

Σήμερα πάρα πολλά νοσοκομεία της Γερμανίας έχουν επίσημα ηχοθεραπευτές που ασκούν την μέθοδο Peter Hess με εξαιρετικά αποτελέσματα σε ανθρώπους με εγκεφαλικά, σκλήρυνση κατά πλάκας, μυοσκελετικά προβλήματα, ανθρώπους με εγκεφαλική παράλυση και ένα σωρό άλλα.
Όπως επίσης αρκετά νοσοκομεία επιτρέπουν σε ενεργειακούς ψυχολόγους και θεραπευτές να έρχονται και να εφαρμόζουν τις τεχνικές τους σε ασθενείς μέσα στο νοσοκομείο.

Θα τολμήσω να πω ότι είναι στο χέρι μας να μην νοσούμε πια, αρκεί να δούμε την αλήθεια κατάματα δίχως να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας.
Ότι δημιουργούμε μπορούμε και να το αναστείλουμε.
Μπορεί να ακούγεται περίπλοκο αλλά στην πραγματικότητα είναι απλό και μεγαλειώδες. Όσοι το έχουν κάνει δεν είναι υπεράνθρωποι, είναι απλοί άνθρωποι που αποφάσισαν συνειδητά να μην νιώθουν και να μην είναι πια άρρωστοι.

Ο κόσμος αρχίζει να αλλάζει, και να κατανοεί ότι για να υπάρξει μια ανθρωπότητα δίχως ασθένειες χρειάζεται μια ολιστική προσέγγιση του εκάστοτε προβλήματος και όχι μονομερής θεραπεία.

Χρειάζεται όπως ακριβώς είπε ο Ιπποκράτης θεραπεία πρώτα της ψυχής και μετά του σώματος.

Πηγές: healingeffect.gr με στοιχεία από cosmiclight-gaia.blogspot.gr

Η ΚΑΤΑΝΤΙΑ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ, C.JUNG

  

Τι επιφυλάσσει το μέλλον;
Η ερώτηση αυτή απασχόλησε τον άνθρωπο από τα πανάρχαια χρόνια, αν και όχι πάντα στον ίδιο βαθμό. Με βάση τα ιστορικά δεδομένα ο άνθρωπος στρέφεται με άγχος στο μέλλον κατά τη διάρκεια φυσικών, πολιτικών, οικονομικών και πνευματικών αδιεξόδων, ιδίως όταν πολλαπλασιάζονται οι προσδοκίες και οι ουτοπίες .....

   Μπορεί να θυμηθεί κανείς τις προσδοκίες των χιλιαστών την εποχή του Αυγούστου ή τις πνευματικές αλλαγές της Δύσης προς το τέλος της πρώτης χιλιετίας. Σήμερα, που σιμώνει το τέλος της δεύτερης χιλιετίας ξαναζούμε μια εποχή γεμάτη αποκαλυπτικές εικόνες μιας συμπαντικής καταστροφής.

   Ποια είναι η σημασία εκείνου του διχασμού που διαιρεί την ανθρωπότητα σε δύο μέρη; Ποια θα είναι η πορεία του πολιτισμού  μας και του ίδιου του ανθρώπου, αν αρχίσουν να εξαπολύονται  οι υδρογονοβόμβες ή αν σκεπάσει την Ευρώπη το πνευματικό και ηθικό σκοτάδι του εθνικού απολυταρχισμού;

   Έχουμε κάθε λόγο ν΄ ανησυχούμε.
Σε όλη τη Δύση υπάρχουν ανατρεπτικές μειονότητες που, εκμεταλλευόμενες τον ανθρωπισμό και την αίσθηση της δικαιοσύνης μας, προετοιμάζουν εμπρηστικούς δαυλούς. Τίποτε δεν μπορεί να σταματήσει την εξάπλωση των ιδεών τους, εκτός από την κριτική σκέψη ενός απλού, διαυγούς και νοητικά σταθερού πληθυσμιακού στρώματος. Δεν πρέπει όμως να υπερεκτιμήσουμε την πυκνότητα αυτού του στρώματος. Διαφέρει από χώρα σε χώρα ανάλογα με την εθνική ιδιοσυγκρασία. Εξαρτάται επίσης από τη λαϊκή παιδεία της κάθε χώρας και υπόκειται στις αρνητικές επιδράσεις πολιτικοοικονομικών παραγόντων. Κρίνοντας από τα δημοψηφίσματα, θα μπορούσε κανείς με αισιόδοξους υπολογισμούς να υποθέσει σαν ανώτατο όριο το 40% του εκλογικού σώματος. Ακόμα και μια πιο απαισιόδοξη σκέψη δε θα ήταν αδικαιολόγητη, επειδή το χάρισμα της λογικής και κριτικής σκέψης είναι ικανότητα πέρα από τις δυνατότητες του μέσου ανθρώπου. Όπου υπάρχει, αποδείχνεται τόσο μεταβαλλόμενη και ασταθής, όσο περισσότερες είναι και οι πολιτικές ομάδες.  
   Όπου επικρατεί η μάζα, η διεισδυτική σκέψη νεκρώνεται. Αυτό οδηγεί αναπόφευκτα σε δογματική και δεσποτική τυραννία, αν υποκύψει ποτέ η πολιτεία σε κάποια κατάσταση αδυναμίας.

   Τα λογικά επιχειρήματα συνοδεύονται από κάποια επιτυχία όσο η συναισθηματικότητα μιας δεδομένης κατάστασης δεν υπερβαίνει το κρίσιμο σημείο. Αν η συγκινησιακή "θερμοκρασία" ξεπεράσει αυτό το επίπεδο, η πιθανότητα της αποτελεσματικότητας της λογικής ελαττώνεται και τη θέση της παίρνει η προπαγάνδα και οι χιμαιρικές ονειροφαντασίες. Αυτό σημαίνει πως εκλύεται ένα είδος συλλογικής καταληψίας που εξελίσσεται ραγδαία σε ψυχική επιδημία.

   Σε μια τέτοια κατάσταση αναδύονται στην επιφάνεια όλα τα αντικοινωνικά στοιχεία. Τέτοια άτομα δεν είναι καθόλου σπάνια φαινόμενα που απαντώνται μόνο σε φυλακές και φρενοκομεία. Για κάθε εκδηλωμένη περίπτωση φρενοβλάβειας, σύμφωνα με τους υπολογισμούς μου, υπάρχουν δέκα τουλάχιστον λανθάνουσες περιπτώσεις οι οποίες αν και σπάνια φτάνουν στο σημείο να εκδηλωθούν -παρ' όλη την επιφανειακή τους φυσικότητα- επηρεάζονται από ασυνείδητες παθολογίες και διεστραμμένους παράγοντες.

   Είναι ευνόητο βέβαια πως  δεν υπάρχουν ιατρικές στατιστικές για τη συχνότητα των ψυχώσεων. Όμως ακόμη και αν ο αριθμός τους ήταν μικρότερος από το δεκαπλάσιο των περιστατικών και της εκδηλωμένης εγκληματικότητας, η σχετικά μικρή ποσοστιαία αναλογία του πληθυσμού που αντιπροσωπεύουν, υπερσκελίζονται  με το παραπάνω λόγω της επικίνδυνης υφής αυτών των ανθρώπων.

   Σε μια κατάσταση "συλλογικής καταληψίας" είναι οι ενδεδειγμένοι χαρακτήρες και συνεπώς μέσα της αισθάνονται οικεία. Από προσωπική τους πείρα γνωρίζουν καλά τη γλώσσα αυτών των συνθηκών και ξέρουν πώς να τις χειριστούν. Οι χιμαιρικές ιδέες τους ενισχυμένες με τη φανατική μνησικακία αγγίζουν το συλλογικό παραλογισμό. Εκεί υπάρχει πρόσφορο έδαφος για να εκφράσουν όλα αυτά τα κίνητρα και τις έχθρες που βρίσκουν απήχηση και στους πλέον φυσιολογικούς ανθρώπους κάτω από το ένδυμα της λογικής και της διορατικότητας. Για αυτό το λόγο, παρ' όλη την ολιγαριθμία τους σε σχέση με το συνολικό πληθυσμό, θεωρούνται επικίνδυνες πηγές μόλυνσης, επειδή ο λεγόμενος φυσιολογικός άνθρωπος γνωρίζει πολύ λίγο τον εαυτό του.
  
   Οι περισσότεροι συγχέουν την "αυτογνωσία", με τη γνώση της συνειδητής προσωπικότητας. Όποιος έχει συνείδηση του εγώ, θεωρεί δεδομένο ότι γνωρίζει τον εαυτό του. Το εγώ όμως, γνωρίζει μόνο τα δικά του στοιχεία και όχι το ασυνείδητο και τα περιεχόμενά του. Οι άνθρωποι υπολογίζουν την αυτογνωσία τους με βάση το τι γνωρίζει για τον εαυτό του το μέσο άτομο του κοινωνικού τους περιβάλλοντος και όχι με μέτρο τα πραγματικά ψυχικά συμβάντα που στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι κρυμμένα. Κάτω από αυτό το πρίσμα η ψυχή συμπεριφέρεται όπως το σώμα με τη φυσιολογική και ανατομική δομή του, για την οποία όμως ο μέσος άνθρωπος γνωρίζει ελάχιστα.  Μολονότι ζει μέσα στο σώμα, το μεγαλύτερο μέρος του είναι ακατανόητο για τον αμύητο και χρειάζεται ειδική επιστημονική μόρφωση για να εξοικειωθεί η συνείδησή του με όσα είναι γνωστά για αυτό, για να μη μιλήσουμε για όσα δεν είναι γνωστά.
 
   Αυτό που ονομάζεται "αυτογνωσία" είναι μια πολύ περιορισμένη γνώση -που στο μεγαλύτερο μέρος της εξαρτάται από κοινωνικούς παράγοντες- των όσων συμβαίνουν στην ανθρώπινη ψυχή. Έτσι, πιστεύουμε πως τίποτε δεν συμβαίνει "σε μας", "την οικογένειά μας", ή τους φίλους και τους γνωστούς μας, ενώ από την άλλη προβάλλουμε ανάλογες φανταστικές θεωρίες σχετικά με την υποτιθέμενη ύπαρξη εκείνων των ιδιοτήτων που έχουν σαν κύριο σκοπό τη συγκάλυψη των πραγματικών συμβάντων.

   Στην πλατιά ζώνη του ασυνείδητου, το οποίο είναι απρόσβλητο από το συνειδητό έλεγχο και την κριτική, είμαστε ακάλυπτοι και ανοιχτοί σε κάθε είδους επιρροές και ψυχικές μολύνσεις.

   Όπως συμβαίνει με κάθε κίνδυνο, μπορούμε να προφυλαχτούμε από την απειλή της ψυχικής μόλυνσης μόνο όταν γνωρίζουμε τι και πώς μας επιτίθεται, πότε και πού θα γίνει η επίθεση.

   Επειδή η αυτογνωσία είναι μια πορεία γνώσης των ατομικών γεγονότων, οι θεωρίες βοηθάνε ελάχιστα σε αυτή την περίπτωση. 'Οσο περισσότερη πίστη εκφράζει μια θεωρία στην παγκόσμια κατάσταση, τόσο μειώνεται η ικανότητά της να κρίνει τα ατομικά γεγονότα. Κάθε θεωρία βασισμένη στην εμπειρία είναι απαραίτητα στατιστική. Δηλαδή, διαμορφώνει ένα ιδανικό μέσο όρο που καταργεί όλες τις εξαιρέσεις και τις αντικαθιστά με κάποια αφηρημένη έννοια. Αυτή η έννοια είναι αρκετά έγκυρη, αν και δεν είναι απαραίτητο να ισχύει στην πραγματικότητα. Εντούτοις, φαίνεται θεωρητικά σαν απρόσβλητο θεμελιώδες αξίωμα.  Οι εξαιρέσεις σε κάθε άκρο, αν και είναι πραγματικές, δεν συμπεριλαμβάνονται στο τελικό αποτέλεσμα γιατί αλληλοαπορρίπτονται.

   Για παράδειγμα, αν πάρουμε μια λεκάνη γεμάτη βότσαλα και ζυγίσουμε το καθένα χωριστά, μπορεί στο τέλος να βρούμε ότι ο μέσος όρος του βάρους καθενός είναι 145 γραμμάρια. Αλλά αυτό το αποτέλεσμα δε μας φανερώνει τίποτε σχετικά με την πραγματική φύση των βότσαλων. Και αν κάποιος πιστέψει, σύμφωνα με το προηγούμενο αποτέλεσμα,  ότι μπορεί να βρει με την πρώτη προσπάθεια ένα βότσαλο 145 γραμμάρια, τότε σίγουρα θα απογοητευθεί...

   Η στατιστική μέθοδος παρουσιάζει τα γεγονότα στο φως ενός ιδανικού μέσου όρου, αλλά δεν μας δίνει μια εικόνα για την εμπειρική τους πραγματικότητα.
Αν αντανακλά μια αδιαφιλονίκητη όψη της πραγματικότητας, μπορεί να διαστρεβλώσει επικίνδυνα την ισχύουσα αλήθεια και αυτό αληθεύει ιδιαίτερα για θεωρίες που βασίζονται σε στατιστικές.
   Πάντως το σημείο διάκρισης των πραγματικών γεγονότων είναι η ατομικότητά τους. Χωρίς να το τονίζω ιδιαίτερα, μπορεί να πει κανείς πως η πραγματική εικόνα συνίσταται από εξαιρέσεις στον κανόνα, πράγμα που σημαίνει πως η πραγματικότητα έχει σαν κύρια νότα της την έλλειψη κανονικότητας. Αυτούς τους συλλογισμούς πρέπει να κάνουμε όποτε γίνεται λόγος για κάποια θεωρία που οδηγεί στην αυτογνωσία. Δεν υπάρχει και δεν μπορεί να υπάρξει αυτογνωσία βασισμένη σε θεωρητικές παραδοχές, γιατί αντικείμενό της είναι κάποιο άτομο - μια σχετική εξαίρεση και ένα ακανόνιστο φαινόμενο. Ο χαρακτηρισμός που ταιριάζει λοιπόν στο άτομο δεν είναι ούτε "παγκόσμιο", ούτε "κανονικό", αλλά μοναδικό. Δεν πρέπει να υπολογίζεται σαν μια επαναλαμβανόμενη ενότητα, αλλά σαν κάτι μοναδικό και ενιαίο που σε τελική ανάλυση δεν μπορεί ούτε να γίνει γνωστό ούτε να συγκριθεί με κάτι άλλο....
                                                                     C.G.JUNG
                                                               THE UNDISCONERED SELF
                                                                                                     1950

ΕΛΠΙΔΑ

1.ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΛΠΙΔΑ
..........Τι σημαίνει να ελπίζεις; Σημαίνει όπως πολλοί πιστεύουν, να έχεις επιθυμίες και πόθους; Αν είναι αυτό, εκείνοι που επιθυμούν πιο πολλά και πιο καλά αυτοκίνητα, σπίτια και μαραφέτια, θα πρέπει να είναι οι άνθρωποι της ελπίδας. Αλλά δεν είναι έτσι. Είναι άνθρωποι που διψούν για περισσότερη κατανάλωση κι όχι άνθρωποι της ελπίδας.
Σημαίνει τάχα ελπίζω, όχι κάποιο πράγμα, αλλά μια πληρέστερη ζωή, μια απελευθέρωση, μια σωτηρία (θεολογικά), μια επανάσταση (πολιτικά); Πραγματικά αυτό το είδος προσδοκίας μπορεί να είναι ελπίδα. Αλλά δεν είναι ελπίδα αν έχει την ιδιότητα της απάθειας και της "προσμονής", -ώσπου νάρθει η ελπίδα- οπότε στην πραγματικότητα, είναι κάλυμμα για υποταγή στη μοίρα, τίποτ' άλλο παρά ιδεολογία.
Ο Κάφκα περιγράφει με θαυμαστό τρόπο αυτό το είδος της υποταγμένης και παθητικής ελπίδας στο μυθιστόρημά του, η Δίκη...Ο ήρωας που περιμένει χρόνια να τον αφήσουν να μπει από την πόρτα που οδηγεί στους ουρανούς (το Νόμο), έχει πια γεράσει πολύ για να καταλάβει, και μπορεί να μην καταλάβαινε αν ήταν νεότερος.... Αν είχε κάτι παραπάνω από αυτή την παθητική ελπίδα της αναμονής, θα μπορούσε να μπει, και το κουράγιο του να αγνοήσει τους γραφειοκράτες θα ήταν η λυτρωτική πράξη που θα τον έφερνε στο αστραφτερό ανάκτορο.
Πολλοί άνθρωποι είναι σαν τον γέρο του Κάφκα. Ελπίζουν, αλλά δεν τους επιτρέπεται να ενεργήσουν σύμφωνα με τον παλμό της καρδιάς τους, κι όσο οι γραφειοκράτες δεν δίνουν το πράσινο φως, περιμένουν και περιμένουν.
Αυτό το είδος παθητικής ελπίδας συνδέεται στενά με μια γενικευμένη μορφή ελπίδας, που μπορεί να χαρακτηριστεί σαν ελπίδα για χρόνο.
Ο χρόνος και το μέλλον γίνονται η κεντρική κατηγορία αυτού του είδους ελπίδας. Τίποτα δεν αναμένεται  να συμβεί στο τώρα, αλλά μονάχα την επόμενη στιγμή, τον επόμενο χρόνο και σ' έναν άλλον κόσμο, αν είναι πολύ ανόητο να πιστεύει κανείς ότι μπορεί να πραγματοποιηθεί η ελπίδα σ' αυτόν τον κόσμο. Πίσω απ' αυτήν τη δοξασία βρίσκεται η ειδωλολατρεία του "Μέλλοντος", της "Ιστορίας" και των "Μεταγενέστερων" που εμφανίστηκε στη  Γαλλική Επανάσταση με ανθρώπους όπως ο Ροβεσπιέρος, που λάτρευαν το μέλλον σαν Θεό: δεν κάνω τίποτα, παραμένω παθητικός, γιατί είμαι ένα τίποτα, μηδαμινός. Αλλά το μέλλον, η προέκταση του χρόνου, θα φέρει αυτό που δεν μπορώ να πετύχω. Αυτή η λατρεία του μέλλοντος, που είναι μια διαφορετική άποψη της λατρείας της "προόδου" στη σύγχρονη αστική σκέψη, είναι ακριβώς η αλλοτρίωση της ελπίδας.
ΑΝΤΙ ΝΑ ΚΑΝΩ ΕΓΩ ΚΑΤΙ Η ΝΑ ΓΙΝΩ ΚΑΤΙ, ΤΑ ΕΙΔΩΛΑ, ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ, ΟΙ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΟΙ ΚΑΝΟΥΝ ΕΤΣΙ ΩΣΤΕ ΝΑ ΣΥΜΒΕΙ ΚΑΤΙ, ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ.
Ενώ η παθητική αναμονή είναι μια συγκαλυμμένη μορφή της απελπισίας και της ανημποριάς, υπάρχει μια άλλη μορφή απελπισίας και απόγνωσης που παίρνει ακριβώς την αντίθετη μορφή- τη μορφή των φασιστικών κατασκευών και του τυχοδιωκτισμού, της περιφρόνησης της πραγματικότητας και της παραβίασης όλων όσων μπορούν να παραβιαστούν. Αυτή ήταν η στάση κάθε ψεύτικου μεσσία και κάποιων ηγετών, οι οποίοι περιφρονούσαν εκείνους που κάτω απ' όλες τις περιστάσεις δεν προτιμούν το θάνατο από την ήττα. Στις μέρες μας αυτή η ψευδοριζοσπαστική συγκάλυψη της απελπισίας και του νιχιλισμού δεν είναι κάτι που σπανίζει ανάμεσα στα πιο αφοσιωμένα μέλη της νέας γενιάς. Απευθύνονται στην τόλμη και την αφοσίωσή τους, αλλά δεν πείθουν με την έλλειψη από μέρους τους ρεαλισμού, αίσθησης της στρατηγικής και, σε μερικούς απ' αυτούς, με την έλλειψη αγάπης για τη ζωή.

2. ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΚΑΙ Η ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ
Η ελπίδα είναι κάτι το παράδοξο. Δεν είναι ούτε παθητική αναμονή, ούτε αντιρρεαλιστική παραβίαση των περιστάσεων που μπορούν να συμβούν.  Μοιάζει με μια κουλουριασμένη τίγρη που θα κάνει το πήδημά της μόνο τη στιγμή που πρέπει να πηδήξει...Ελπίζω σημαίνει είμαι έτοιμος κάθε στιγμή για κείνο που δεν έχει ακόμα γεννηθεί, αλλά που ωστόσο δεν απελπίζομαι αν δεν γεννηθεί στη διάρκεια της δικής μας ζωής. Δεν υπάρχει νόημα στο να ελπίζω για κάτι που ήδη υπάρχει ή για κάτι που δε μπορεί να υπάρξει. Εκείνοι που η ελπίδα τους είναι αδύναμη, τα παρατάνε όλα αναζητώντας την άνεση, ή μπροστά στη βία. Εκείνοι που η ελπίδα τους είναι ισχυρή, βλέπουν και υποθάλπουν όλα τα δείγματα της νέας ζωής κι είναι  πρόθυμοι κάθε στιγμή να συμβάλουν στη γέννηση αυτού που είναι έτοιμο να γεννηθεί.
Μια από τις μεγαλύτερες συγχίσεις σχετικά με την ελπίδα είναι η αδυναμία διάκρισης ανάμεσα στη συνειδητή και την ασυνείδητη ελπίδα. Υπάρχουν πολλοί που νιώθουν συνειδητά γεμάτοι ελπίδα  κι ασυνείδητα απελπισμένοι και λιγότεροι που νιώθουν το αντίθετο...
Το να ελπίζεις είναι μια κατάσταση ύπαρξης, μια εσωτερική ετοιμότητα...
Η ελπίδα είναι φυσικό σύνδρομο της ζωής και της ανάπτυξης...Ένα παιδί μπορεί να μην έχει επίγνωση, ωστόσο η δραστηριότητά του εκφράζει την ελπίδα του να γεννηθεί και ν' αναπνεύσει ανεξάρτητα. Το βρέφος που θηλάζει δεν ελπίζει στα στήθια της μάνας του; Το μωρό δεν ελπίζει να σταθεί στα πόδια του να περπατήσει; Ο άρρωστος δεν ελπίζει να γίνει καλά, ο φυλακισμένος να λευτερωθεί, ο πεινασμένος να φάει; Δεν ελπίζουμε ότι θα ξυπνήσουμε σε μια άλλη μέρα όταν το βράδυ πέφτουμε να κοιμηθούμε;..

3.ΠΙΣΤΗ
Όταν η ελπίδα χαθεί η ζωή τελειώνει πραγματικά ή δυνητικά. Η ελπίδα είναι ουσιαστικό στοιχείο της δομής της ζωής, της δυναμικής του πνεύματος του ανθρώπου. Συνδέεται στενά μ' ένα άλλο στοιχείο της δομής της ζωής: την πίστη...Η πίστη δεν είναι μια πίστη σ' αυτό ή εκείνο. Πίστη είναι η πεποίθηση γι' αυτό που δεν έχει ακόμα αποδειχτεί, η γνώση της πραγματικής δυνατότητας, η επίγνωση της κυοφορίας...Η πίστη όπως κι η ελπίδα, δεν είναι πρόγνωση του μέλλοντος. Είναι η ενόραση του παρόντος σε κατάσταση κυοφορίας. 
Η πίστη είναι βεβαιότητα για την πραγματικότητα της δυνατότητας-αλλά όχι με την έννοια της αναμφισβήτητης  προγνωστικότητας. Το παράδοξο της πίστης: πίστη είναι η βεβαιότητα του αβέβαιου. Είναι βεβαιότητα από την άποψη της ενόρασης και της κατανόησης του ανθρώπου. Όχι βεβαιότητα από την άποψη του τελικού αποτελέσματος της πραγματικότητας. Δε χρειαζόμαστε πίστη για το επιστημονικά προβλεπτό, ούτε μπορεί να υπάρχει πίστη σ' αυτό που είναι αδύνατο. Η ΠΙΣΤΗ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ, ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΜΑΣ.
Η ορθολογική πίστη είναι αποτέλεσμα της εσωτερικής δραστηριότητας του ατόμου στον τομέα της σκέψης ή του συναισθήματος, ενώ η παράλογη πίστη είναι υποταγή σε κάτι δοσμένο, που το αποδεχόμαστε σαν αληθινό, ανεξάρτητα αν υπάρχει ή όχι....
Ελπίδα είναι η διάθεση που συνοδεύει την πίστη. Η βάση της ελπίδας είναι η πίστη...

4.ΤΟ ΣΘΕΝΟΣ
Είναι ένα ακόμα στοιχείο που συνδέεται με την ελπίδα και την πίστη, είναι το θάρρος, η ψυχική δύναμη.
Το σθένος είναι η ικανότητα αντίστασης στον πειρασμό να διακινδυνέψει κανείς την ελπίδα και την πίστη-κι έτσι να τα καταστρέψει-μετατρέποντάς τα σε κούφια αισιοδοξία ή σε παράλογη πίστη. ΤΟ ΣΘΕΝΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΝΑ ΠΟΥΜΕ "ΟΧΙ" ΟΤΑΝ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΑΚΟΥΣΕΙ "ΝΑΙ".
Μια άλλη άποψη του σθένους είναι η τόλμη.
Τη βρίσκουμε στο αναπτυγμένο άτομο, που μένει στον ίδιο τον εαυτό του κι αγαπάει τη ζωή. Το άτομο που είναι πλούσιο επειδή είναι κενό, είναι ισχυρό επειδή δεν είναι σκλάβος των επιθυμιών του. Ένα τέτοιο άτομο είτε έχει φτάσει στην πλήρη διαφώτιση είτε είναι στο δρόμο, είναι πέρα για πέρα τολμηρό.
Δεν μιλάμε για την τόλμη εκείνη όπου ο άνθρωπος δε νοιάζεται αν θα ζήσει ή θα πεθάνει κι ενώ μοιάζει να μη φοβάται τον θάνατο, φοβάται τη ζωή, γιατί αυτή η τόλμη, βασίζεται στην έλλειψη αγάπης για τη ζωή. Αναζητά συχνά επικίνδυνες καταστάσεις για ν' αποφύγει αυτόν το φόβο του για τη ζωή, τον εαυτό του, τους ανθρώπους.
Η ελπίδα και η πίστη, όντας ουσιαστικές ιδιότητες της ζωής, κινούνται από την ίδια τους την φύση προς την διεύθυνση του ξεπεράσματος του status quo, ατομικά και κοινωνικά. Μια από τις ιδιότητες της ζωής είναι το ότι βρίσκεται σ' ένα αδιάκοπο προτσές αλλαγής  και ποτέ δεν μένει η ίδια.
Η ζωή που λιμνάζει τείνει προς τον θάνατο.
Αν η στασιμότητα είναι ολοκληρωτική, τότε επέρχεται ο θάνατος.
Η ζωή στην κινητική ιδιότητά της τείνει να διασπάσει κι όχι να ξεπεράσει το status quo. Γινόμαστε πιο ισχυροί ή πιο αδύναμοι, πιο σοφοί ή πιο ανόητοι, πιο θαρραλέοι ή πιο δειλοί. 
Κάθε δευτερόλεπτο είναι μια στιγμή απόφασης για το καλύτερο ή το χειρότερο. Τρέφουμε την οκνηρία μας, την απληστία μας ή τη μισούμε ή την αφήνουμε  να πεθάνει της πείνας. 'Οσο πιο πολύ την τρέφουμε τόσο πιο ισχυρή γίνεται. 'Οσο λιγότερο την ταΐζουμε τόσο πιο αδύνατη γίνεται.
Ό,τι ισχύει για το άτομο, ισχύει και για μια κοινωνία. Ποτέ δεν είναι στατική, αν δεν αναπτύσσεται, παρακμάζει...Συχνά εμείς, το άτομο ή οι άνθρωποι που αποτελούμε μια κοινωνία, έχουμε την ψευδαίσθηση πως μπορούμε να παραμείνουμε ακίνητοι και να μην αλλάξουμε τη δοσμένη κατάσταση προς τη μια  ή την άλλη διεύθυνση. Πρόκειται για μια από τις πιο επικίνδυνες ψευδαισθήσεις. Από τη στιγμή που παραμένουμε ακίνητοι, αρχίζουμε να παρακμάζουμε.

5.ΑΝΑΣΤΑΣΗ
Ανάσταση σημαίνει, χωρίς να αναφερόμαστε καθόλου στις θεολογικές σημασίες της στον Χριστιανισμό -αν και το χριστιανικό της νόημα μπορεί να είναι μια από τις πιθανές συμβολικές εκφράσεις της-  δεν είναι η δημιουργία μιας  άλλης πραγματικότητας πέρα από την πραγματικότητα αυτής της ζωής, αλλά η μεταμόρφωση αυτής της πραγματικότητας προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης ζωντάνιας.
Ο άνθρωπος και η κοινωνία, ανασταίνονται κάθε στιγμή στην πράξη της ελπίδας και της πίστης στο εδώ και στο παρόν.
Κάθε πράξη αγάπης, επίγνωσης, συμπάθειας, είναι ανάσταση. Κάθε πράξη οκνηρίας, απληστίας, ιδιοτέλειας, είναι θάνατος. Κάθε στιγμή ύπαρξης μας φέρνει μπροστά στις εναλλακτικές λύσεις της ανάστασης ή του θανάτου. Κάθε στιγμή δίνουμε μια απάντηση. Αυτή η απάντηση βρίσκεται όχι σε ό,τι λέμε ή σκεφτόμαστε, αλλά σ' αυτό που είμαστε, στο πώς ενεργούμε, στο πού κινούμαστε.

μετάφραση:Δημήτρης Θεοδωρακάτος

Revolution of Hope

1968 Erich Fromm